Geheimen 17e-eeuwse brieven eindelijk onthuld

In het Museum voor Communicatie in Den Haag is het archief van een 17e-eeuwse postmeester herontdekt. In een kist liggen 2600 brieven die nooit werden bezorgd en 600 zijn zelfs nog altijd verzegeld. Het internationale onderzoeksteam Signed, Sealed & Undelivered , geleid door dr. David van der Linden (Rijksuniversiteit Groningen) en dr. Nadine Akkerman (Universiteit Leiden / NIAS), zal dankzij nieuwe scantechnieken de geheimen van dit archief onthullen.

De brieven, voor het merendeel afkomstig uit Frankrijk, werden bewaard door de Haagse postmeester Simon de Brienne en zijn vrouw Maria Germain. Wanneer geadresseerden waren verhuisd, overleden, of de brief simpelweg weigerden, kon deze niet worden bezorgd. De Briennes gooiden de onbestelde brieven echter niet weg, in de hoop dat mensen ze alsnog kwamen afhalen. Ze vormen nu een schatkist onaangeraakt door de tijd: 2600 berichten vol roddels, schandalen en intriges.

Verzegelde brieven blijven ongeopend

Onderzoekers van de universiteiten van Leiden, Groningen, Oxford, Yale en MIT zullen de brieven voor het eerst lezen en analyseren. Zij letten niet alleen op de inhoud van de correspondentie, maar ook op de manier waarop de brieven zijn verzegeld en opgevouwen.

De verzegelde brieven zullen bovendien ongeopend blijven. Dankzij röntgentomografie, een geavanceerde scantechnologie die ook werd gebruikt om de Dode Zee-rollen te bestuderen, worden de brieven gelezen zonder de zegels te verbreken. Zo blijft het materiële bewijs van de briefbeveiliging bewaard.

Unieke collectie

Wat de collectie namelijk zo uniek maakt, is dat de brieven in gevouwen toestand zijn bewaard. Van der Linden: “De wijze waarop een brief werd gevouwen, was heel persoonlijk, vergelijkbaar met een handtekening. Dit noemen we letterlocking : het vouwen en beveiligen van brieven zodat niemand ze stiekem kon lezen. Dit is een revolutionair nieuw onderzoeksveld – en de brieven in deze collectie bieden ons ongekende mogelijkheden om deze vouwwijzes in kaart te brengen.”

Brieven van gewonen mensen

De brieven werpen ook licht op het leven van gewone mensen uit het verleden, in het bijzonder hugenootse families op de vlucht. Van der Linden: “Veel hugenoten waren de religieuze vervolgingen onder Lodewijk XIV ontvlucht, terwijl anderen waren achtergebleven in Frankrijk. Briefverkeer was dus de enige manier om contact te houden. De brieven in deze collectie laten prachtig zien welke emotionele tol vlucht en scheiding van deze families kon eisen.”

Onderzoeksteam

Het onderzoeksteam bestaat uit dr. David van der Linden (Rijksuniversiteit Groningen), dr. Nadine Akkerman (Universiteit Leiden / NIAS), drs. Koos Havelaar (Museum voor Communicatie), Jana Dambrogio (MIT Libraries), dr. Rebekah Ahrendt (Yale University) en dr. Daniel Starza Smith (Lincoln College, Oxford).

Financiering

Het project wordt gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) via Alfa Meerwaarde en MIT Libraries (Verenigde Staten).

Meer weten?

• Projectwebsite: www.brienne.org
• Twitter: #signedsealedundelivered

Contact

David van der Linden