Filosoof Roger Scruton spreekt over het beoordelen van muziek

Valt er over smaak te twisten? Over goede smaak wel degelijk, vindt de Britse filosoof Roger Scruton: volgens hem is de klassieke muziek verheven boven alle andere muziekgenres.

Op uitnodiging van de Faculteit Wijsbegeerte geeft Roger Scruton op woensdag 3 april om 20.00 uur in de Aula van het Academiegebouw de jaarlijkse GRIPh-lecture. Onder de titel Judging Music bespreekt hij de vraag of we verschillende muziekstijlen met elkaar kunnen vergelijken en op welke ideeën en gronden we ons kunnen beroepen bij het vellen van een oordeel. En waarom het belangrijk is dat oordeel niet uit de weg te gaan.

Cultuurfilosoof Ren é Boomkens leidt de spreker in en modereert de discussie. Een aantal prominenten uit de Groninger muziekwereld is uitgenodigd om vanaf de eerste rij met Scruton in debat te gaan.

Leren oordelen over muziek is niet slechts belangrijk voor onze persoonlijke ontwikkeling maar noodzakelijk voor het behoud van de Westerse beschaving zelf. Scruton betreurt het dat kinderen niet langer worden onderwezen over Mozart en Wagner zodat ze leren ‘wat ze moeten voelen’. Volgens hem mist popmuziek het vermogen om toespelingen te maken naar hogere waarden en betekenissen en vertegenwoordigt zij een afbrokkelende beschaving

Hoogste menselijke verworvenheid

Volgens Scruton heeft muziek de Westerse beschaving in belangrijke mate gevormd. Of het nu in de godsdienst, aan het hof of in het huiselijke leven was: muziek heeft een grote invloed gehad op de manier waar op onze maatschappij zich heeft ontwikkeld. Het vermogen om naar muziek te luisteren, als onderscheiden activiteit met onderscheiden effect, deed de muziek een weg vinden van kerk richting huis en concertzaal, en rondom deze cultuur ontwikkelde zich een traditie die velen met recht als de grootse, hoogste verworvenheid van de mensheid beschouwen.

Plato en hip-hop

In toenemende mate echter zijn andere genres de competitie met de klassieke traditie aangegaan. Daarbij gaat het om muzieksoorten die niet altijd bedoeld zijn om naar te luisteren, maar om op te dansen of om als achtergrond te dienen bij ander vertier. Muziekliefhebbers zien zich geconfronteerd met de vraag hoe onderscheid te maken in alle geluid dat ons omringt. Zijn er principes die serieuze muziekkritiek mogelijk maken? En zo ja, zijn die van toepassing op alle vormen van muziek of slechts op enkele? Is er een manier waarop we hip-hop kunnen vergelijken met volksmuziek van overal ter wereld, of een kamerorkest met een heavy metal band? Door middel van een prikkelend betoog zal Scruton zijn licht laten schijnen op deze en vergelijkbare vragen die al sinds Plato door de filosofie worden gesteld.

Prof. dr. Roger Scruton (1944) is een veelgevraagd spreker en een conservatief en controversieel denker. Zijn boeken bestrijken een breed scala aan onderwerpen, van de klimaatcrisis tot schoonheid en Spinoza. Scruton verwierf onder meer bekendheid door zijn betrokkenheid bij het verzet in Oost-Europa tegen het communistische bewind en deelname aan het publieke debat in Groot-Brittannië. Scruton was van 1971 tot 1992 hoogleraar Esthetiek aan het Birkbeck college in Londen en bekleed sinds 1992 deeltijdposities aan de Universiteit van Boston, het American Enterprise Instituut in Washington D.C. en de Universiteit van St. Andrews in Schotland.

Prof. dr. René Boomkens is hoogleraar cultuurfilosofie te Groningen, lid van de Raad voor Cultuur en voormalig hoogleraar popmuziek.

Voertaal: Engels

GRIPh-lecture

De jaarlijkse GRIPh-lecture is een initiatief van de Faculteit Wijsbegeerte van de Rijksuniversiteit Groningen en wordt georganiseerd in samenwerking met Studium Generale Groningen en het Centrum voor Filosofie en Publiek. GRIPh staat voor Groningen Research Instititute for Philosophy, waarin alle onderzoek van de faculteit is gebundeld.

Meer informatie: Renzo Tuinsma of Sanne Raap