Social stress in adolescent rats: adult behavioral and neurobiological consequences

Promotie: dhr. J. Vidal Mollon, 14.30 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Social stress in adolescent rats: adult behavioral and neurobiological consequences

Promotor(s): prof.dr. J.M. Koolhaas

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Langetermijngevolgen van sociale stress in de adolescentie

Pesten op scholen wordt gezien als een groot probleem. Het wordt door de slachtoffers ervaren als uiterst stressvol en kan de kwaliteit van hun leven - ook later - ernstig beïnvloeden. Jose Vidal Mollon onderzocht bij ratten de individuele verschillen in de langetermijngevolgen van sociale stress tijdens de adolescentieperiode.

Vidal Mollon maakte gebruik van zowel de Wistar rat als de Wildtype Groningen rat. Allereerst onderzocht hij in hoeverre sociale stress tijdens adolescentie van invloed is op angst op volwassen leeftijd. De dieren werden daartoe getest in een sociale vermijdingstest en een water-conflicttest. Naast deze gedragstesten onderzocht hij ook een aantal neurobiologische markers zoals neurogenese en serotonerge neurotransmissie, die in het algemeen geassocieerd worden met stemmingsstoornissen.

De resultaten kunnen als volgt worden samengevat:

• Wistar ratten die tijdens de adolescentie een sociaal verlies hebben ondergaan vertonen op volwassen leeftijd meer gegeneraliseerde sociale angst en vermijdingsgedrag dan Wildype Groningen ratten. Deze angst blijft echter beperkt tot situaties die nog enige relatie hebben met de context van de stressvolle ervaring tijdens de adolescentie.
• - Individuele eigenschappen zijn bepalend voor de lange termijn gevolgen van pesten. De keuze van de rattenstam is daarbij cruciaal voor de validiteit van diermodellen.
• Het verhoogde niveau van sociale angst in de Wistar ratten is niet gereflecteerd in veranderde gehaltes en turnover van monoamines in het centrale zenuwstelsel zoals dat is gemeten met behulp van HPLC.
• Sociale stress tijdens de adolescentieperiode leidt tot een verhoging van neurogenese en overleving van nieuw gevormde neuronen in de hippocampus van Wistar ratten.
• De water-conflicttest is heel geschikt voor het bepalen van de delicate balans tussen sociale angst en de motivatie voor het verkrijgen van eerste levensbehoeftes in omgevingen die in verschillende mate geassocieerd kunnen worden met het sociale verlies.

Het sociale stressmodel dat Vidal Mallon ontwikkelde, biedt vele mogelijkheden voor verder onderzoek naar de gevolgen van stress tijdens de adolescentie.

Jose Vidal Mollon (Spanje, 1979) studeerde psychologie aan de universiteit van Valencia. Zijn promotieonderzoek deed hij aan de Rijksuniversiteit Groningen bij de vakgroep dierfysiologie, afdeling biologie. Inmiddels werkt hij als docent psychologie aan de RUG.