“They steal our women”. Outgroup members as romantic rivals

Promotie: mw. L. Klavina, 14.30 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: “They steal our women”. Outgroup members as romantic rivals

Promotor(s): prof.dr. A.P. Buunk

Faculteit: Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Competitie in de liefde kan vooroordelen versterken

Wanneer er liefde in het spel is, kunnen buitenlandse mannen als een bedreiging worden gezien. Vooral als deze buitenlanders veel aanzien hebben, worden zij beschouwd als een bedreiging. Zo kan concurrentie in de liefde bestaande vooroordelen versterken. Ook angst voor ziektes speelt hierbij een rol. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Liga Klavina.

Dat economische en territoriale competitie de agressie tussen groepen kunnen vergroten, was wetenschappelijk al aangetoond. Maar dat naast de strijd om werk, geld en ruimte ook de competitie om vrouwen tot vooroordelen tegen vreemdelingen kan leiden, daarvoor had de wetenschap tot dusverre minder aandacht. Promotieonderzoek van psycholoog Liga Klavina brengt dit terrein nader in kaart.

Met name buitenlandse mannen met een hoge sociale status kunnen als een bedreiging gezien worden, zo blijkt uit een ‘jaloezietest’ onder 130 Nederlandse proefpersonen. Wanneer deze buitenlandse mannen gezien worden als zelfverzekerd en belangstelling lijken te hebben voor een kortstondige liefdesrelatie, vergroot dit de jaloezie verder. De test laat zien dat Nederlandse mannen jaloerser worden op mannen van Italiaanse, Franse en Amerikaanse afkomst dan op mannen van Marokkaanse, Turkse, Surinaamse of Poolse afkomst. Dit lijkt te maken te hebben met de sociale status van deze groepen: de eerst genoemde groepen krijgen doorgaans minder negatieve eigenschappen toebedeeld. Klavina: ‘Als er liefde in het spel is, worden groepen die doorgaans positieve reacties oproepen juist als extra bedreigend gezien.’

Mannen die zichzelf vatbaar achten voor ziektes, krijgen sterkere negatieve opvattingen over groepen buitenlanders, als ze zien dat vrouwen uit hun groep trouwen met mannen uit andere groepen, zo blijkt uit een studie naar onbewuste vooroordelen. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat in periodes dat er veel ziektes heersen, vreemdelingenhaat en agressie tussen groepen toenemen. Klavina: ‘Mannen die zichzelf kwetsbaar achten, reageren wellicht sneller negatief tegenover een buitenstaander die een potentiele rivaal is, om het contact met een andere groep te verminderen. En dat kan vooroordelen versterken.’

Liga Klavina (Letland, 1982) studeerde sociale psychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Ze verrichtte haar promotieonderzoek bij de afdeling Psychologie van de Rijksuniversiteit Groningen, waar ze nu werkzaam is als docent.