Schat aan historische gegevens voor iedereen beschikbaar

De gegevens uit de Deense Sonttolregisters over de 18de eeuw zijn vanaf 16 mei online voor iedereen beschikbaar. Zij staan in de database ‘Sonttolregisters online’ op de website www.soundtoll.nl . Op 16 mei geven onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen en Tresoar een demonstratie van de nieuwe gebruiksmogelijkheden die de site biedt aan professionele onderzoekers en amateurs. De registers bieden een schat aan informatie over scheepvaart en economie in eerdere eeuwen.

De Sonttolregisters – meer dan 700 dikke, handgeschreven, in leer gebonden delen - worden bewaard door het Rijksarchief in Kopenhagen. Doordat zij een enorme hoeveelheid gedetailleerde gegevens bevatten, vormen zij een moeilijk systematisch te raadplegen bron. Dankzij Sonttolregisters online worden zij voor iedereen gemakkelijk toegankelijk en kunnen zij eindelijk in hun volle omvang worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek.

Gegevens achttiende eeuw online

Het project ‘Sonttolregisters online’ zorgt voor een elektronische databank met de gegevens uit de Sonttolregisters. Iedereen kan deze databank raadplegen op www.soundtoll.nl. Het project is begonnen in 2009. De gegevens over de achttiende eeuw staan nu online. Ze zijn toegankelijk via een nieuwe gebruikersinterface die het niet alleen mogelijk maakt in de database te zoeken en te selecteren, maar ook statistische analyses uit te voeren. In de komende jaren zullen de gegevens van de complete Sonttolregisters online beschikbaar komen.

Sonttolregisters

De Sonttolregisters behoren tot de bekendste en belangrijkste bronnen voor de economische en maritieme geschiedenis van Nederland en de rest van Europa. Ze vormen de administratieve neerslag van de tol die de koning van Denemarken tot 1857 hief over de scheepvaart door de Sont, de zeestraat tussen Zweden en Denemarken die de Noordzee en Oostzee met elkaar verbindt. De registers zijn (met enige hiaten) bewaard gebleven voor de periode 1497 - 1857 en bevatten gegevens over 1,8 miljoen doorvaarten. Van elke doorvaart noteerden de ambtenaren van de Tolkamer in Helsingor onder meer de naam van de schipper, zijn woonplaats, de haven van vertrek, de samenstelling van de lading en vanaf de jaren 1660 ook de bestemming van het schip. Onder de schippers die door de Sont voeren, waren veel Nederlanders.

Projectgegevens

‘Sonttolregisters online’ is een project van de Rijksuniversiteit Groningen en Tresoar, het Fries Historisch en Letterkundig Centrum te Leeuwarden, in samenwerking met het Rijksarchief te Kopenhagen. De leiding van het project is in handen van Jan Willem Veluwenkamp (Rijksuniversiteit Groningen) en Siem van der Woude (Tresoar). De gegevens worden in de databank ingevoerd door medewerkers van Breed, de sociale werkvoorziening van Nijmegen en omgeving.

Voor meer informatie

- Jan Willem Veluwenkamp, Afdeling Geschiedenis, Rijksuniversiteit Groningen, tel. 050 363 9345, j.w.veluwenkamp rug.nl

- Siem van der Woude, Tresoar, het Fries Historisch en Letterkundig Centrum te Leeuwarden, tel. 058 78 90 755, siem.vanderwoude tresoar.nl