Neural correlates of prosody and information structure

Promotie: mw. D.V. Dimitrova, 14.30 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Neural correlates of prosody and information structure

Promotor(s): prof.dr. G. Redeker

Faculteit: Letteren

Uitspraak mede bepalend voor interpretatie tekst

De wijze waarop iemand een woord of zin uitspreekt bepaalt mede hoe de luisteraar de zin interpreteert. Prosodie - de melodie, intonatie en accenten die iemand aan een zin meegeeft - is dus belangrijk voor de interpretatie van informatie. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Diana Dimitrova.

Dimitrova beschrijft in haar proefschrift welke neurocognitieve processen geactiveerd worden in de hersenen wanneer luisteraars gesproken taal verwerken. Ze richt zich met name op de melodie en het ritme van gesproken zinnen, ook bekend als prosodie. Haar elektrofysiologische tests laten zien dat prosodie de vroege en late stadia van taalverwerking beïnvloedt. Wanneer woorden geaccentueerd zijn, worden ze door de luisteraars als belangrijk beschouwd en reageren de hersenen op de accentuering al 200 milliseconden na het begin van de stimulus. De verwerking van prosodische prominentie is onafhankelijk van het beschikbaar zijn van context en van de vraag of de combinatie van accent en context congruent is. Luisteraars zijn niet alleen gevoelig voor de aanwezigheid van prosodische prominentie maar ook voor de soort accenten die sprekers gebruiken: corrigerende accenten activeren extra verwerkingsmechanismen. Dimitrova identificeert vroege correlaten van incongruente prosodie in sterk voorspellende contexten en late integratieprocessen voor incongruente prosodie die de verwerking van structurele complexiteit in geïsoleerde en ambigue zinnen aantonen. Ze toont aan dat de hersenen gevoelig zijn voor verschillen in prosodie, zelfs bij afwezigheid van prosodische beoordeling. Echter, door de taak te veranderen, worden ook de neurale mechanismen voor de verwerking van prosodie gemoduleerd.

Diana Dimitrova (Bulgarije, 1981) studeerde aan de Universiteit van Keulen. Ze verrichtte haar onderzoek aan de Faculteit der Letteren bij het Center for Language and Cognition (CLCG) en bij de School for Behavioral and Cognitive Neurosciences (BCN). Ze werkt nu als postdoc in Bulgarije.