Koninklijke Onderscheiding voor twee RUG-medewerkers

Vrijdag 27 april 2012 ontvangen twee personen op voordracht van de Rijksuniversiteit Groningen een Koninklijke Onderscheiding. Dhr. drs. J.M.F. Borg wordt benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw wordt benoemd dhr. prof.mr.dr. G. Knigge.

Burgemeester dhr. dr. J.P. Rehwinkel van de gemeente Groningen decoreert dhr. prof.mr.dr. G. Knigge om 10.15 uur in het Stadhuis op de Grote Markt in Groningen. De decoratie van dhr. drs. J.M.F. Borg vindt wegens verblijf in het buitenland plaats op een nader te bepalen moment.

 

De heer drs. J.M.F. Borg

Han Borg (Enschede, 1956) kwam eind jaren tachtig naar de Rijksuniversiteit Groningen voor het organiseren van de lustrumactiviteiten in het kader van het 375-jarig bestaan. Het was voor het eerst dat de RUG een lustrum op een dergelijke grote schaal vierde. Door zijn tomeloze inzet en doorzettingsvermogen wist Han Borg evenementen tot stand te brengen die anders niet zouden zijn gerealiseerd. Zo organiseerde hij de legendarische Historische Dag, die plaatsvond in de Groninger binnenstad, als eerbetoon van de universiteit aan de burgers van de stad.

Na de opening van de grenzen met de Oost-Europese landen werd Han Borg coördinator voor de samenwerking met universiteiten in Oost-Europa. Hij heeft de contacten van de RUG met Oost-Europa van 1990-2001 op een bijzondere wijze gediend. Na aanvankelijke wederzijdse reserve zijn er dankzij zijn inspanning en contactuele talenten langdurige en vruchtbare verbindingen ontstaan die tot op de dag van vandaag voortduren. Ook in tijden van rampspoed (watersnood) voor de Universiteit Wroclaw heeft Han Borg door inzamelingsacties in Groningen eraan bijgedragen dat deze universiteit in staat werd gesteld de draad weer op te pakken. Dergelijke acties zijn niet vanzelfsprekend in een werkrelatie, maar wel voor Han Borg. Vanwege zijn niet aflatende inspanningen ontving hij in 1998 de gouden medaille van de Universiteit van Wroclaw.

Door zijn brede belangstelling voor cultuur, geschiedenis, literatuur en architectuur heeft Han Borg zich, zowel in als buiten zijn werk, ingezet voor diverse culturele organisaties. Zo is hij medeoprichter van de Stichting Letter & Stad - inmiddels opgegaan in de Stichting Literaire Activiteiten Groningen - waarvan ook de jaarlijkse Dag van de Poëzie en Dichters in de Prinsentuin deel uitmaken. Ook was Han Borg als bestuurslid van de Stichting Dag van de Architectuur Groningen medeverantwoordelijk voor de landelijke Dag van de Architectuur die in Groningen werd gehouden. Verder was hij penningmeester van het Groninger Klokkenluidersgilde en lid van de werkgroep Cultuur van de Partij van de Arbeid. Daarin leverde hij een actieve bijdrage aan het debat binnen de PvdA over totstandkoming en functie van het Groninger Forum. Ook was hij jarenlang betrokken bij de Volksuniversiteit Groningen. Naast een adviserende rol in de programmering, verzorgde hij lezingen en cursussen, die zijn kwaliteiten als (klassiek)historicus aantonen. Zo begeleidde hij excursies naar Joodse begraafplaatsen om dit specifieke deel van ons erfgoed onder de aandacht te brengen van een breder publiek en leverde een actieve bijdrage aan de realisatie van een gedenkmonument op een voormalig Joodse begraafplaats. Ook was hij mede-begeleider van cultuurreizen naar Italië, waar hij zijn enorme kennis van de klassieke wereld vol enthousiasme kon uitdragen.

Van 2001-2007 was Han Borg hoofd van de Centrale Studentenadministratie. In deze periode werd de studentenadministratie overgedragen van de juridische afdeling naar de afdeling studentenzaken, waarmee ook een grootscheepse verhuizing gepaard ging. Borg heeft zijn team gedurende die periode scherp en gemotiveerd gehouden.

Han Borg werd in 2007 beleidsadviseur en projectmanager internationalisering. In deze functie begeleidt hij de strategische samenwerking van de Rijksuniversiteit Groningen met de universiteiten in Uppsala (Zweden), Göttingen (Duitsland) en Gent (België). In 2011 werd hij benoemd als netwerkmanager van HUMANE, het netwerk van de Europese vereniging van algemeen directeuren/secretarissen van universiteiten. Deze organisatie verricht tal van scholings- en ondersteunende activiteiten voor een netwerk met meer dan 200 leden over geheel Europa. Al zijn talenten op het terrein van relatiebeheer en internationalisering, zijn creativiteit in het bedenken van nieuwe wegen voor samenwerking, zijn gemak in schrijven en spreken, worden hierin ten volle benut.

Han Borg wordt benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

 

De heer prof.mr.dr. G. Knigge

Geert Knigge (Loosdrecht, 1950), sinds 1987 hoogleraar straf- en strafprocesrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen, ontvangt een Koninklijke Onderscheiding vanwege zijn belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling en vernieuwing van het Nederlandse straf- en strafprocesrecht. Hij deed dat met grote persoonlijke inzet en toewijding, en vanuit een sterk ontwikkeld gevoel van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Knigge leverde deze bijdrage niet alleen als hoogleraar, maar ook als leider van het omvangrijke en belangwekkende onderzoeksproject ‘Strafvordering 2001’ en als advocaat-generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden.

Al vroeg in zijn wetenschappelijke loopbaan onderscheidt Geert Knigge zich als een oorspronkelijk denker met een groot analytisch vermogen. In 1980, nog vóór de afronding van zijn dissertatie, publiceert hij het originele en invloedrijke boek ‘Beslissen en motiveren’. In het proefschrift ‘Verandering van wetgeving’ waarop hij enkele jaren later (1984) cum laude het doctoraat in de Rechtsgeleerdheid verwerft, betoont hij zich opnieuw een oorspronkelijk en diepgravend jurist. Met deze prachtige dissertatie heeft hij, zo zal al spoedig blijken, een standaardwerk geschreven. Het is ook nu nog, bijna dertig jaar na verschijnen, de meest gezaghebbende publicatie over het juridische vraagstuk welke wet na verandering van wetgeving moet worden toegepast, de wet zoals die vóór de wijziging gold of de nieuwe, gewijzigde wet. Knigge ontving voor zijn dissertatie de Moddermanprijs, eens in de twee jaar toegekend aan degene die aan een Nederlandse universiteit het beste proefschrift op het terrein van de strafrechtwetenschappen heeft verdedigd.

Ook als hoogleraar is hij één van de allerbeste op zijn vakgebied. Knigge speelt via zijn wetenschappelijke publicaties en zijn annotaties bij rechterlijke uitspraken een zeer prominente rol in het wetenschappelijke debat over de ontwikkeling en vernieuwing van het materiële en formele strafrecht. Meer en meer richtte hij zich daarbij op uitspraken van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens en daarmee op de betekenis van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens voor het Nederlandse straf(proces)recht.

Naast zijn onderzoek en onderwijs vervulde hij binnen de universiteit verschillende bestuurlijke functies, waaronder die van decaan van de juridische faculteit.

Van uitzonderlijke betekenis is ook het werk van Geert Knigge voor wetgeving waardoor het Nederlandse straf- en strafprocesrecht ingrijpend is vernieuwd. Hij was één van de twee projectleiders van het project ‘Strafvordering 2001’, een door het Ministerie van Justitie gefinancierd project van de vakgroepen strafrecht van de Rijksuniversiteit Groningen en de Universiteit Tilburg. Het project beoogde het Wetboek van Strafvordering, dat stamt uit de 19e eeuw, in zijn grondslagen opnieuw te doordenken en aan te passen aan de gewijzigde inzichten en behoeften, zodat de rechtspraktijk er ook na het jaar 2000 mee uit de voeten zou kunnen. De bevindingen, inzichten en voorstellen die uit dit project zijn gekomen zijn in zeer belangrijke mate door de wetgever overgenomen. De bijdrage van Knigge was uniek en bepalend vanwege zijn brede en zeer gedetailleerde kennis van het geldende recht, zijn standvastigheid om het project te doen slagen, zijn inspirerend leiderschap en zijn creativiteit en vindingrijkheid om nieuwe oplossingen te vinden.

Op 1 juni 2005 werd Knigge benoemd tot advocaat-generaal bij het hoogste rechtscollege in ons land, de Hoge Raad der Nederlanden. Een functie waarvoor hij al diverse keren was gevraagd, maar wat hij steeds had afgehouden omdat hij eerst het project Strafvordering 2001 wilde afronden.

Ook als advocaat-generaal heeft Knigge zich bijzonder onderscheiden en belangrijke bijdragen geleverd aan de rechtsontwikkeling. Zijn conclusies zijn uitmuntend, worden ook in de wetenschappelijke wereld hoog geprezen en hebben diverse keren geleid tot belangrijke wijzigingen in de rechtspraak. Bijzondere vermelding verdient in dit verband zijn conclusie in de zaak Lucia de B., waarin hij een nieuwe werkwijze in herzieningszaken ontwikkelde waardoor tekortkomingen in het onderzoek zichtbaar werden. Zijn aanpak leidde uiteindelijk tot een door de Hoge Raad toegewezen vordering tot herziening van haar veroordeling.

De belangrijkste drijfveer bij zowel zijn wetenschappelijke werk als dat van advocaat-generaal bij de Hoge Raad, is niet die van persoonlijke eer en roem. Wat hem beweegt is de zaak zelf, echte nieuwsgierigheid naar hoe de dingen in elkaar steken, de wens zijn werk zo goed mogelijk te doen en een groot gevoel van verantwoordelijkheid voor de publieke zaak.

Naast zijn hoofdfunctie heeft Knigge zich steeds, via verschillende activiteiten en functies, maatschappelijk dienstbaar gemaakt. Niet alleen in landelijke commissies op het terrein van het (straf)recht en als rechterplaatsvervanger bij de Rechtbank Groningen en als raadsheerplaatsvervanger bij het Gerechtshof Leeuwarden, maar ook als vrijwilliger in verschillende lokale verbanden als de scouting, het Groninger Studentenpastoraat en de Groningse strafrechtelijke studentenvereniging Simon van der Aa. Het is typerend dat hij, naast zijn functies op het hoogste maatschappelijke niveau, altijd bereid is geweest zich ook maatschappelijk in te zetten via vrijwilligers- en bestuurswerk in zijn directe omgeving.

Geert Knigge wordt benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

 

Noot voor de pers

Informatie: via de afdeling Communicatie RUG, tel. 050-363 4444, e-mail: communicatie rug.nl