Rokende vrouwen met overgewicht hebben verhoogde kans op baby met aangeboren hartafwijking

Voor het eerst is aangetoond dat overgewicht in combinatie met roken tijdens de zwangerschap een extra verhoogd risico op hartafwijkingen bij het ongeboren kind geeft, in vergelijking tot beide factoren afzonderlijk. Arts-onderzoeker Marlies Baardman van de afdeling Genetica van het UMCG heeft dit vastgesteld met behulp van de database van Eurocat Noord Nederland. Zij voerde het onderzoek uit in een samenwerkingsverband van de afdelingen Genetica, Kindercardiologie en Epidemiologie van het UMCG. De resultaten zijn deze week gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Heart.

Hartafwijkingen zijn de meest voorkomende aangeboren aandoeningen. Dit onderzoek is het eerste waarin is vastgesteld dat een combinatie van roken en overgewicht het risico op een baby met een aangeboren hartafwijking extra verhoogt, dan deze factoren afzonderlijk. Voor dit onderzoek is gekeken naar zwangerschappen in de periode 1997-2008. De gegevens van ongeveer 800 kinderen met hartafwijkingen, maar zonder andere afwijkingen, werden onderzocht. De controlegroep bestond uit ruim 300 kinderen met genetische afwijkingen, maar niet met hartafwijkingen. De kans op een kind met een aangeboren afwijking is in Nederland gemiddeld 2-3%. De kans op een kind met een aangeboren hartafwijking is ongeveer 1%. Voor vrouwen die al voor de zwangerschap overgewicht hadden en tijdens de zwangerschap blijven roken, is dit risico 2 tot 3 keer verhoogd.

Eurocat

De database van Eurocat in Noord Nederland bevat gegevens van ca. 14.000 kinderen met een aangeboren afwijking. In deze registratie worden naast de aandoening, ook allerlei gegevens vastgelegd over het verloop van de zwangerschap, zoals medicijngebruik van de moeder, haar leefstijl en beroep. Op dit moment heeft ongeveer 30% de Nederlandse vrouwen in de leeftijd van 25-35 jaar overgewicht, dat wil zeggen een BMI (body mass index) boven de 25. Van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd die roken (25%) gaat de helft hiervan daarmee door tijdens de zwangerschap.

Belang van voorlichting

De resultaten van dit onderzoek wijzen erop dat roken tijdens de zwangerschap en overgewicht mogelijk bijdragen aan hetzelfde mechanisme waardoor aangeboren hartafwijkingen kunnen ontstaan. De onderzoekers stellen dat dit onderzoek het grote belang onderstreept van goede voorlichting vóór de zwangerschap, hulp bij afvallen en stoppen-met-roken programma’s voor vrouwen die zwanger willen worden, kortom, de noodzaak van preconceptiezorg.

Noot voor de redactie

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de afdeling persvoorlichting van het UMCG, bereikbaar op tel 050-361 22 00. Meer informatie over het wetenschappelijk onderzoek van het UMCG?  www.kennisinzicht.umcg.nl is het online wetenschapsmagazine van het UMCG. U vindt er in begrijpelijke taal informatie over het wetenschapelijk onderzoek van het UMCG.