Afscheid prof.dr. Dick de Boer en boekpresentatie

Op maandag 23 mei 2011 om 16.15 uur houdt prof.dr. Dick E.H. de Boer in de Aula van het Academiegebouw zijn afscheidscollege als hoogleraar middeleeuwse geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen, onder de titel ‘Een Boekje open over de Middeleeuwen’. Voorafgaand vindt een afscheidssymposium plaats. Aan het eind van de plechtigheid presenteert De Boer - als een symbolisch afscheidscadeau aan de Groningse samenleving - zijn boek Emo’s Reis. Een historisch culturele ontdekkingstocht door Europa in 1212.

Het eerste exemplaar van Emo’s Reis wordt aangeboden aan twee personen die de belangstelling voor de Groningse cultuur en geschiedenis èn de historische verbindingen met Münster belichamen: Jan Terlouw, voorzitter van de commissie die de levensvatbaarheid van het Groninger Forum concept onderzocht, en Udo Grote, hoofd van de Schatzkammer van de Dom van Münster.

Emo van Huizinge

Emo’s Reis verbindt de Fries-Groningse landen aan het begin van de 13de eeuw met het bruisende, dynamische Europa van die tijd. Dick de Boer kijkt naar die tijd door de ogen van Emo van Huizinge, een ongeveer 40 jaar oude zoon uit een gegoed Fries geslacht, die als proost (abt) het kloostertje Bloemhof in Wittewierum tot aanzien zou brengen. Voordat het zover was, reisde Emo tussen november 1211 en juli 1212 naar Rome om steun te krijgen van de toenmalige paus in een conflict met de bisschop van Münster. ‘Superpaus’ Innocentius III was één van de machtigste pausen uit de geschiedenis. Innocentius had niet alleen een enorme gedrevenheid en intelligentie, maar was ook een baken in een woelige zee, doordat in deze periode twee kandidaten streden om het keizerschap in het Duitse Rijk, ketterijen en hervormingsbewegingen de kerk in beroering brachten en de strijd tegen de Islam in Spanje en het Heilige Land oplaaide.Intussen bloeiden handel en wetenschappen en was overal in Europa het geklop te horen van steen- en beeldhouwers die haast koortsachtig werkten aan de bouw van kerken, kloosters en kathedralen. Soms nog in de strenge, sobere romaanse stijl, vaak in de sprankelende, lichte stijl van de gotiek.

Naar Rome en terug

In zijn boek volgt Dick de Boer de reis van Emo naar Rome en terug, van dag tot dag, als een reisgids door het Europa van 800 jaar geleden. Het boek werkt als een tijdmachine, waarin de lezer plaats kan nemen, om daarmee zelf – in een leunstoel, op een fiets of in een auto – door dat fascinerende Europa te reizen. Mensen te ontmoeten die kleur gaven aan die tijd, troubadours, abten, edelen, hertogen; handschriften, muurschilderingen en beelden, gebouwen en landschappen te zien die acht eeuwen geleden bestonden en nog steeds te zien zijn. Zo volgt de lezer Emo via het piepkleine kloostertje van St. Gerlach in Houthem naar het reusachtige moederklooster van Prémontré bij Laon, reist hartje winter over de Alpenpas van de Mont Cenis naar Rome. Bezoekt het middeleeuwse Rome, ineengeschrompeld binnen de oude muren, waar koeien graasden op het Forum en schapen op het Circus Maximus, en waar tientallen kerken verrezen. De lezer maakt kennis met de problemen die het pausdom bezighielden en met de stroperige bureaucratie van Rome en hij volgt Emo op zijn terugtocht naar het noorden, via Bologna en Milaan, achter de legerbenden van de ene keizer aan en voor die van de andere keizer uit. Via de bisschopssteden en de kleinen Joodse gemeenschappen langs de Rijn, en langs Münster terug naar huis. Meer dan 800 illustraties en vele tientallen ‘tekstillustraties’ in de vorm van vertaalde citaten uit heiligenlevens, kronieken, brieven en oorkonden maken het tot een heel levendig boek. Het is fantastisch vormgegeven door de Harense grafisch ontwerper Jan Kees Schelvis, die in zijn ontwerpen letterlijk de rode draad van de reis heeft verwerkt tot schematische kaarten per reisetappe.

Het boek is de vrucht van een fascinatie van De Boer van ruim 20 jaar, die vijf jaar geleden in echt onderzoek werd omgezet. Voor de reconstructie van de reis werkte De Boer deels samen met de schrijfster-kunstenares Ynskje Penning, die op basis van dit thema de historische roman, Emo’s Labyrint schreef.

Emo’s Reis wordt uitgegeven door de Uitgeverij Noordboek, ISBN 978 90 330 07 880, 29.95 euro, 496 blz.

Noot voor de pers

Contact: prof.dr. Dick de Boer, tel. 071-8875508, 06-41674196, e-mail: d.e.h.de.boer rug.nl