The type IV secretion systems of Neisseria gonorrhoeae

Promotie: mw. E. Pachulec, 11.00 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: The type IV secretion systems of Neisseria gonorrhoeae

Promotor(s): prof.dr. A.J.M. Driessen

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

 

Genetisch onderzoek aan gonorroebacterie

Ook voor de behandeling van gonorroe wordt de snelle verspreiding van antibioticaresistentie in gonococcen een steeds groter probleem. Emilia Pachulec deed genetisch onderzoek naar de pathogene bacterie Neisseria gonorrhoeae, die de veel voorkomende seksueel overdraagbare aandoening gonorroe veroorzaakt.

Overdracht van antibioticaresistentie vindt onder andere plaats door middel van type IV secretiesystemen (T4SSs). Deze worden door veel bacteriën gebruikt om DNA en/of effector-eiwitten naar andere cellen te transporteren. Pachulecs onderzoek richtte zich op twee verschillende T4SSen van N. gonorrhoeae. De genen die coderen voor het eerste T4SS liggen in een zogenaamd genetisch eiland (GGI) en worden door N. gonorrhoeae gebruikt om DNA uit te scheiden, dat vervolgens beschikbaar komt voor andere cellen die daarmee specifieke genetische eigenschappen kunnen verwerven. Het transportkanaal blijkt veel te lijken op het systeem van het F-plasmide dat betrokken is bij conjugatie, terwijl de componenten die van belang zijn voor het verwerken en het afleveren van het DNA overeenkomst vertonen met eiwitten die gecodeerd worden in genetische eilanden en integratieve conjugatieve elementen. Voorts schakelde Pachulec alle genen van het genetische eiland uit en stelde het minimale aantal componenten benodigd voor DNA-uitscheiding vast. Tevens vond Pachulec dat DNA-uitscheiding het gevolg is van een foutieve assemblage van de pilus. Het tweede T4SS ligt gecodeerd op een conjugatief plasmide. Ten slotte werd door haar de complete DNA-basevolgorde van het ‘Nederlandse type’ tetracycline resistente conjugatieve plasmide bepaald. Deze plasmiden blijken te behoren tot een nieuwe klasse van de IncP1 plasmiden familie met unieke eigenschappen.

Emilia Pachulec (Polen, 1982) studeerde biotechnologie aan de University Marie Curie-Sklodowska en verrichtte haar promotieonderzoek bij de vakgroep Moleculaire Microbiologie van het Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute (GBB). Het werd mede gefinancierd met een beurs van het Ubbo Emmius Fonds van de RUG. Inmiddels werkt zij als postdoc in het Pasteur Instituut in Parijs.