The regulatory roles of ComK proteins in Bacillus cereus and other Bacilli

Promotie: mw. A.M. Mironczuk, 14.45 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: The regulatory roles of ComK proteins in Bacillus cereus and other Bacilli

Promotor(s): prof.dr. O.P. Kuipers

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

 

Nieuwe kennis over genetische competentie kan leiden tot nuttige biotechnologische technieken

Genetische competentie, zowel voorkomend bij Gram-positieve als Gram-negatieve bacteriën, is het vermogen om genetische veranderingen te ondergaan door het opnemen en in het chromosoom inbouwen van DNA uit de omgeving. Aleksandra Mirończuk onderzocht hoe het proces van genetische competentie in de bacterie Bacillus cereus in elkaar steekt, om beter inzicht te verkrijgen in de evolutie en functie van competentie in de groep bacteriën behorende tot de Bacillen.

Bacteriën zijn kleine eencelligen die in staat zijn om te overleven onder snel veranderende omstandigheden. Eén overlevingsstrategie van bacteriën is het ten toon spreiden van fenotypische heterogeniteit binnen een populatie met genetisch identieke bacteriën. Dit verschijnsel wordt onder andere gezien bij processen als sporevorming, vorming van biofilms en genetische competentie. In de meeste soorten wordt genetische competentie bepaald door een specifieke set genen, die afhankelijk van de concentratie voedingsstoffen in de omgeving en afhankelijk van de dichtheid van de populatie, geactiveerd kan worden. Mirończuk besteedde in haar proefschrift in het bijzonder aandacht aan de rol van de ComK eiwitten, betrokken bij de regulatie van competentie. Zij laat zien dat soorten waarvan onbekend was of ze het vermogen hebben tot genetische competentie toch de componenten hebben die competentie mogelijk maken, waardoor ze onder bepaalde omstandigheden in staat zijn om DNA uit hun omgeving op te nemen. De kennis die hierbij is opgedaan, kan leiden tot nuttige biotechnologische technieken voor bijvoorbeeld het aanbrengen van genetische veranderingen in B. cereus en andere lastig transformeerbare soorten.

Aleksandra Mirończuk (Polen, 1981) studeerde biologie aan de universiteit van Wroclaw en deed haar promotieonderzoek bij de vakgroep Moleculaire genetica van het Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute. Het werd deels gefinancierd door het Ubbo Emmius Fonds van de RUG. Inmiddels werkt zij in Polen bij de universiteit van Wroclaw, faculteit Biotechnology.