Positieve emoties tijdens wiskundeles leiden tot hogere cijfers

De emoties die leerlingen ervaren tijdens wiskundelessen kunnen belangrijke gevolgen hebben voor hun prestaties. Leerlingen die trots zijn en plezier beleven aan het vak, halen hogere cijfers. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van onderwijskundige Wondimu Ahmed. Hij onderzocht de emoties van brugklassers tijdens de wiskundeles. Ahmed promoveert op 8 april 2010 aan de Rijksuniversiteit Groningen.

De emoties die scholieren tijdens de les ervaren, worden onder meer beïnvloed door het vertrouwen dat zij hebben in hun eigen wiskundecapaciteiten en het belang dat zij toekennen aan het vak. ‘Leerlingen die meer vertrouwen hebben in hun wiskundekwaliteiten en leerlingen die wiskunde zien als een waardevol en interessant vak, ervaren meer positieve emoties. Dat leidt tot betere prestaties en het toepassen van leerstrategieën.’

Verveling

Uit het onderzoek van Ahmed blijkt dat de positieve emoties van brugklassers afnemen in de loop van het schooljaar. Bovendien stijgen de negatieve emoties die leerlingen ervaren; dat geldt vooral voor de mate van verveeldheid. ‘Hoe verder in het schooljaar, hoe meer leerlingen zich verveeld voelen bij wiskunde. Een mogelijke verklaring is dat in het begin van het schooljaar veel kennis van de basisschool herhaald wordt, om zo de overstap naar het middelbaar onderwijs te verkleinen. Als de leerlingen later in het jaar vervolgens geconfronteerd worden met nieuwe stof, daalt hun zelfvertrouwen en daarmee mogelijk hun interesse voor wiskunde.’

Rol van de leraar

Docenten kunnen een rol spelen in het verhogen van de positieve emoties en daarmee uiteindelijk de prestaties van hun leerlingen positief beïnvloeden, stelt de promovendus. ‘Leraren kunnen het zelfvertrouwen van leerlingen verhogen door taken aan te bieden van verschillend niveau. Door de moeilijkheidsgraad geleidelijk op te bouwen kunnen leerlingen meer vertrouwen krijgen. Wie alleen moeilijke taken krijgt, raakt snel gefrustreerd.’

Belang van wiskunde

De prestaties van leerlingen kunnen ook worden verbeterd door aandacht te besteden aan het belang van wiskunde voor een vervolgopleiding of maatschappelijke carrière, zegt Ahmed. ‘In Nederland zijn kinderen verplicht om naar school te gaan. Brugklassers zien de waarde van wiskunde nog niet. Dat is een probleem. Leraren kunnen dat veranderen door relevante opdrachten te geven, door wiskunde te verbinden met de praktijk. Bijvoorbeeld: hoeveel verf heb je nodig om deze muur te witten? Dat maakt de stof interessanter en verhoogt de waarde die leerlingen toekennen aan het vak.’

Steun van docent

De sociale steun die leerlingen ervaren van klasgenoten, ouders of leraren heeft eveneens invloed op hun wiskundeprestaties. Leerlingen die meer steun voelen, hebben meer zelfvertrouwen en presteren beter. ‘De rol van docenten is daarin het belangrijkst’, zegt Ahmed. ‘Leerlingen die hun docent als ondersteunend ervaren, hebben meer zelfvertrouwen. Docenten moeten zorgen voor een veilige leeromgeving.’

Steun van ouders

Ook ouders kunnen positief bijdragen aan de prestaties van hun kinderen. ‘Het lijkt een goed idee dat ouders het belang van wiskunde benadrukken. Ze moeten hun kinderen niet onder druk zetten, maar kunnen bijvoorbeeld wel laten merken erg geïnteresseerd te zijn in de wiskunderesultaten van hun kinderen. En bij een mindere prestatie kunnen ouders aangeven dat het kind er niet alleen voorstaat. Dat er iemand is die hem of haar wil helpen.’

Curriculum Vitae

Wondimu Ahmed (Ethiopië, 1977) studeerde onderwijskunde in Groningen en deed zijn promotieonderzoek bij het Gronings Instituut voor Onderzoek van Onderwijs van de Rijksuniversiteit Groningen. De titel van het proefschrift luidt: Expectancy-value antecedents and cognitive consequences of students emotions in mathematics. Ahmed promoveert bij prof.dr. M.P.C. van der Werf en prof.dr. A.E.M.G. Minnaert. Co-promotor is dr. H. Kuyper. Wondimu Ahmed is momenteel werkzaam als universitair docent aan de faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen.

Noot voor de pers

Contact: Wondimu Ahmed, tel. 050-363 6638, e-mail: w.ahmed rug.nl