De gewichten van Heymans
Til deze houten gewichten maar eens op met het hengeltje dat ernaast ligt. Eén keer geblinddoekt. De volgende keer met je ogen open. Welke is het zwaarste?
Wie de schijven kan zien tijdens de proef zal zeggen dat de grootste ook het meeste weegt. Met de blinddoek voor, voel je echter dat ze precies even zwaar zijn. Ofwel: waarneming beïnvloedt je ervaring.
De schijven maken deel uit van de collectie Heymans, de verzameling van tientallen instrumenten waarmee Gerard Heymans, de grondlegger van de experimentele psychologie in Nederland, vanaf 1892 psychologisch onderzoek deed in Groningen.
Heymans begon toen het allereerste psychologische laboratorium van Nederland in zijn eigen huis aan de Stationsstraat. Bij gebrek aan proefpersonen experimenteerde hij aanvankelijk vooral op zijn vrouw Anthonia. Zij alleen was goed voor meer dan 10.000 metingen.
Anthonia werkte ook mee aan zijn onderzoek naar de werking van de Zöllnerillusie. Een proefpersoon gebruikte daarbij een knop om drie lijnen precies parallel te krijgen. Lastiger dan je denkt door het visgraatmotiefje in het midden.
Ook bekend is zijn studie van ‘psychische remming’ met het rotatie-apparaat voor kleurschijven. Afhankelijk van de instelling wordt één van de kleuren onzichtbaar. Heymans vergeleek dit verschijnsel waarbij een kleur wordt verdrongen met ‘weerstand’ uit de natuurkunde.
Vanaf 1909 had Heymans een laboratorium in het Academiegebouw. Vanaf dat moment vonden zijn experimenten naar gezichtsbedrog, psychische remming en zelfs telepathie daar plaats.
| Laatst gewijzigd: | 08 oktober 2021 15:09 |