Science Education and Communication

Mattijs kreeg als kind een proefjesdoos met kleine scheikunde-experimentjes. Hij was al jong gefascineerd door de scheikunde en wilde biochemicus worden. Hij is uiteindelijk biologie gaan studeren, en wist lang niet wat hij écht wilde gaan doen na zijn bachelor. Hij had nooit aan de Master Science Education and Communication gedacht, tot hij student-assistent werd en merkte dat hij het heel erg leuk vond om dingen uit te leggen. Hij hakte pas op het laatste moment de knoop door om zich in te schrijven voor die master.

Mattijs vindt bezig zijn met zijn kennis het leukst. Hij is nog steeds gefascineerd door de biochemie, maar vind het vooral heel leuk om het er over te hebben en het uit te leggen. Hij vindt het contact met de leerlingen het allerleukste aan zijn werk. ‘Als het me lukt om een goede les neer te zetten, waarbij ik de leerlingen op een leuke manier mee krijg, dan geeft dat ontzettend veel voldoening’, zegt hij. Hij vindt het mooi dat je als docent echt iets kan bijdragen aan het leven van een leerling, vaak zonder dat je het doorhebt. Hij vindt het een heel mooi compliment als een leerling hem aan het eind van het jaar bedankt of een cadeautje geeft. Mattijs vertelt; ‘De oprechtheid van kinderen is bewonderenswaardig, je weet dat ze het dan echt menen’.

Hij vindt het erg fijn dat hij veel vrijheid heeft in zijn werk. ‘Niemand vertelt mij hoe ik mijn les moet indelen. Er zijn maar een paar eisen en regels, bijvoorbeeld dat de afsluitende toets gehaald moet worden. Er is veel ruimte om gekke dingen te doen en nieuwe lesvormen uit te proberen.’

Pas na de master drong tot hem door hoe nuttig de lessen echt waren, hij merkt nu dat hij in zijn werk alles gebruikt wat hij tijdens de opleiding geleerd heeft. De theatercursus zal hem altijd bijblijven. ‘Het is heel erg nuttig geweest om naar mezelf te kunnen kijken in een toneelstuk’, zegt hij. De colleges en andere lessen in de Master Science Education and Communication waren voor Mattijs een verademing ten opzichte van de colleges in zijn bachelor. ‘De docenten van de lerarenopleiding zijn met afstand de beste docenten die ik op de universiteit heb gehad. Je komt mensen tegen die met passie docent zijn.’

Mattijs wil graag benadrukken dat je niet per sé docent hoeft te worden of te blijven als je de Master Science Education and Communication hebt gedaan. Hij zegt; ‘Het is een misconceptie dat je alleen wordt opgeleid tot docent, je leert bijvoorbeeld om moeilijke dingen makkelijk uit te leggen en dat komt van pas in heel veel takken van het bedrijfsleven.’

Delân begon als student biologie. Hij kwam er tijdens een wiskundevak achter dat hij het dateen erg leuk vak vond, maar vooral dat hij het leuk vond om zijn vrienden daarmee te helpen. Hij heeft toen besloten om de educatieve minor te gaan doen, en was na zijn bachelor tweedegraads biologie docent. Al heel lang had hij als ‘back-up plan’ in zijn hoofd om wiskundedocent te worden. Omdat hij merkte dat hij wiskunde toch misschien wel leuker vond dan biologie, is hij na de bachelor biologie begonnen met de bachelor wiskunde.

‘Biologie is interessant, maar bij wiskunde kun je lekker puzzelen, dat vind ik heel leuk’, zegt Delân. Ook in de wiskundebachelor heeft hij de educatieve minor gedaan. Inmiddels is Delân klaar met zijn beide bachelors en werkt hij als wiskundedocent op het Maartenscollege, daarnaast doet hij in deeltijd de Master Science Education and Communication om ook zijn eerstegraads bevoegdheid als wiskundedocent te halen.

De combinatie van werk en studie vindt hij ‘intens’ maar ook heel leuk. Na 8 jaar studeren was hij er wel aan toe om te gaan werken, en hij leert nu veel meer dan in alleen een stage. Hij vindt het fijn dat het te combineren is met de master, maar het is wel druk. Hij werkt 3 dagen in de week als docent en studeert de andere 2 dagen. Maar vaak is hij daarmee niet klaar, en moet hij in de avonden en weekenden nog met werk en studie bezig. Lessen voorbereiden, nakijken en studieopdrachten maken kost veel tijd. Hij vindt het jammer dat hij daarom soms minder tijd aan een opdracht besteedt dan hij eigenlijk zou willen.

Eerst leek een baan als universitair docent hem leuk, maar hij is blij dat hij dat niet is gaan doen. Hij vindt het erg leuk om met jongeren te werken. ‘Als je bij je leerlingen het kwartje ziet vallen, voelt dat heel goed’, zegt hij, ‘vooral omdat veel leerlingen wiskunde als een moeilijk vak zien’.

Delân raadt aan om de minor te doen als je overweegt om docent te worden, of een ‘snuffelstage’ vak (bij FSE het vak “Oriëntatie op Onderwijs in de Bètawetenschappen”). Op die manier kan je kijken of het onderwijs echt wat voor je is. Volgens hem moet je geen docent worden alleen omdat je je vak heel erg leuk vindt, maar ‘omdat je het leuk vindt om je vak over te brengen en met jongeren te werken’. Delân waarschuwt ook; ‘docent zijn vereist soms wel veel geduld’.

“Ik dacht er tijdens mijn bachelor al aan om voor de klas te gaan staan. De tweejarige master Educatie leek mij dan ook de meest logische stap.

Maar omdat het onderzoek dat ik deed voor mijn afstuderen zó leuk was, heb ik toch eerst de master technische natuurkunde afgemaakt. Na een tijdje in de ict te hebben gewerkt realiseerde ik me dat ik meer met mensen wilde werken.

Wat ik mooi vind aan het onderwijs is dat je écht contact hebt met je leerlingen. Iedere leerling is een eigen persoon, die aan het ontdekken is wat hij of zij belangrijk vindt. Het is leuk als leerlingen enthousiast zijn over je vak en er goed in zijn, maar het mooiste is als je ze weet te raken. Dat je ze iets mee kan geven waar ze later iets aan hebben. Natuurkunde is best een ingewikkeld vak, maar het mooiste is wanneer mijn leerlingen leren dat ze dingen kunnen, ook al denken ze eerst van niet.

Leraar zijn is een heel menselijk beroep en je doet veel op gevoel. Maar daarbij is het heel nuttig om theoretische kennis te hebben om je aanpak te onderbouwen. Dankzij deze master heb ik de middelen om in goede termen te beschrijven wat ik zie en ervaar.

Ik ben ontzettend toegewijd aan mijn leerlingen, en daar gaat soms wel tijd in zitten, maar omdat ik heel vrij ben in mijn planning bepaal ik zelf wanneer ik het druk heb. Natuurlijk ben ik gebonden aan lesuren en schoolvakanties, maar daarbinnen bepaal ik zelf hoe ik mijn lessen vorm geef en hoe ik mijn tijd indeel. Die vrijheid en het gevoel dat mijn werk er toe doet, maken mijn werk heel bevredigend.”

Cees Draaijer, docent natuurkunde op het Stadslyceum in Groningen

Ik loop op het moment stage op het Simon Vestdijk college waar ik Scheikunde en NASK aan VWO 2 en 4 geef. Het onderwijs trok mij altijd al: ik gaf al vaak bijles en examentraining, dus de lerarenopleiding was een logische stap. Maar omdat ik eerst wat breder wilde kijken, heb ik na mijn bachelor eerst de master Biologie gedaan. Ik kwam er eigenlijk al snel achter dat op het lab werken niet helemaal mijn ding is, dus ben ik daarna begonnen aan de Lerarenopleiding. En dat past veel beter bij me.

Noem het een soort idealisme, maar voor mij is het belangrijk dat ik iets bijdraag aan de wereld, en die kans heb ik als docent. Je speelt best een grote rol in het leven van een leerling, en je kunt een behoorlijke impact hebben. Dat maakt het spannend, maar het motiveert me ook.

Pubers zijn een ontzettend leuke doelgroep: ze denken soms dat ze al heel veel weten, maar ze zijn ook nog heel veel aan het ontdekken over zichzelf en over de wereld. En daardoor kun je, als je een goede docent bent, heel veel interesses en enthousiasme bij ze aanwakkeren. En dat is uiteindelijk wel waar ik energie uit haal: iets positiefs bij mijn leerlingen naar boven halen. Het is ontzettend fijn om te horen van mijn leerlingen dat ze iets begrijpen, vooral bij zo’n vak als Scheikunde.

Ik ben Anike Knapper en ik zit in het tweede jaar van de master Communicatie en Educatie in de Bètawetenschappen. Als ik afstudeer, heb ik een eerstegraads bevoegdheid als docent biologie.

Biologiedocent leek me al heel lang leuk om te worden, omdat ik jonge mensen kan vertellen over hun eigen ontwikkeling, over hoe hun lichaam werkt, hoe we ons lichaam en alles om ons heen continu beïnvloeden en hoe we afhankelijk zijn van onze omgeving. Het onderwijs in het algemeen vind ik mooi, omdat alle verschillende vakken de ogen openen van leerlingen. Ze leren de wereld op veel verschillende manieren zien – op manieren die ze niet in hun eentje zouden ontdekken. Ik kan de leerlingen heel veel leren, en hen begeleiden, maar tegelijkertijd leer ik door de ogen van een leerling te kijken.

Bij de lerarenopleiding leer je onder andere over vakdidactiek: hoe pak je bepaalde leermoeilijkheden bij jouw vak goed aan? Je krijgt een beeld van wat het hele onderwijs is en leert hier ook kritisch naar te kijken. Er is veel begeleiding in jouw persoonlijke ontwikkeling tot docent doordat je een eigen vakcoach hebt op je stageschool. Samen met andere stagiaires deel je wekelijks lief en leed, bespreek je elkaars leerprocessen en help je elkaar volgende stappen te maken.

Al met al is het een persoonlijk leerproces in een vol programma, zodat je bij je afstuderen zelfverzekerd kunt starten als docent!