Educatie in de Mens- en Maatschappijwetenschappen - Maatschappijleer

Ik heb lang getwijfeld toen ik een master moest kiezen. Uiteindelijk heeft het onderwijs als sector de doorslag gegeven, vooral vanwege de ideële overtuiging dat goed onderwijs ertoe doet.
Onderwijs zie ik als een essentiële schakel tussen persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling. Voor de klas staan trok me toen nog niet eens zozeer. Maar ik dacht wel: als je iets in het onderwijs wilt doen, moet je voor de klas gestaan hebben, met je voeten in de klei.

Als docent maatschappijleer wil ik mijn leerlingen leren op basis van argumenten een standpunt in te nemen over een sociaal probleem of een maatschappelijke ontwikkeling. Als ze straks mogen stemmen, hoop ik dat ze een weloverwogen keuze maken. Of dat nu een stem op een linkse of op een rechtse partij is doet er niet toe. Ik hoop alleen niet dat ze zomaar wat roepen.

In het nieuwe examenprogramma voor het verdiepende keuzevak maatschappijwetenschappen zie ik wel meer sociologie. Het gaat over begrippen als binding, verhouding, vorming en verandering. Daar herken ik de hoofdvragen van de sociologie in: sociale cohesie, sociale ongelijkheid, identiteit en rationalisering. Voor een Havo 4-klas is dat wat abstract. Aan de hand van thema's als onderwijs en massamedia probeer ik die concepten concreet te maken.

De educatieve master heeft twee componenten: de vakinhoud – wat leer je ze? – en vakdidactiek – hoe doe je dat? In maatschappijleer staan de thema's politiek, recht, de verzorgingsstaat en de pluriforme samenleving centraal. Sociologische concepten als sociale cohesie en sociale ongelijkheid komen binnen die onderwerpen wel aan bod, maar van mij zou het nog wel wat sociologischer mogen.

Didactiek – hoe leren leerlingen en hoe kun je daar als docent aan bijdragen? – is te leren. Ik maak nog steeds gebruik van de lesopzet die ik tijdens de educatieve master heb ontwikkeld. Maar als docent heb je ook een bepaalde persoonlijkheid nodig. Er zijn permanent 25 paar ogen op je gericht. Als je dat moeilijk vindt, sta je al met 1-0 achter. Het leraarschap is niet voor iedereen weggelegd, denk ik. Tijdens je stage kom je er gauw genoeg achter of het iets voor je is.

Na de master: de eerste jaren kostte het lesgeven me veel energie. Maar het gaat me steeds beter af. Ik heb mijn bakens ook wat verzet. Eerst had ik hoge verwachtingen over wat ik leerlingen kon leren, maar nu haal ik vooral voldoening uit persoonlijk contact.

Naast mijn werk als docent maak ik op school onderdeel uit van de beleidsgroep en de onderzoeksgroep. In de beleidsgroep bespreken we onder andere het nieuwe schoolplan, waarin bijvoorbeeld wordt vastgelegd hoe we als school willen omgaan met sociale media. In de onderzoeksgroep volgen we de implementatie van onderwijsinnovaties, zoals digitaal toetsen. Het aantrekkelijke van het onderwijs is dat je in deeltijd kunt werken. Naast het lesgeven ben ik nu ook begonnen met het opzetten van een bureautje voor sociaalwetenschappelijk onderzoek.'

Wil je Tom iets vragen over de educatieve master of over zijn werk als docent maatschappijleer?
Neem dan contact met hem op via tomdrukker@gmail.com