Maak kennis met Alie Bijker, licentiemanager

"Als licentiemanager zorg ik voor het digitale aanbod van onze bibliotheekcollectie. Gebruikers denken vaak dat online informatie gratis beschikbaar is, maar er gaat veel aan vooraf om de benodigde bronnen en bestanden beschikbaar te krijgen en er is veel geld mee gemoeid.”

De Universiteitsbibliotheek Groningen (UB) biedt toegang tot talloze digitale bronnen, zoals e-books, elektronische tijdschriften en databases. Als licentiemanager bij de UB regelt Alie Bijker de toegang tot deze bronnen.

Wat doe jij als licentiemanager bij de UB?

Als licentiemanager zorg ik voor het digitale aanbod van onze bibliotheekcollectie. Gebruikers denken vaak dat online informatie gratis beschikbaar is, maar er gaat veel aan vooraf om de benodigde bronnen en bestanden beschikbaar te krijgen en er is veel geld mee gemoeid. Het gezamenlijke bibliotheekbudget van de RUG is circa 8 miljoen. Daarvan is meer dan 7 miljoen voor digitale content. Hierdoor beschikt de UB over een enorm aanbod aan digitale tijdschriften, databases en e-books.

Wat gaat er vooraf aan het beschikbaar maken van digitale bronnen?

Ons team is verantwoordelijk voor het hele proces van selectie en inkoop tot beschikbaarstelling van digitale bronnen. Wij hebben veel contact met uitgevers in het kader van onderhandelingen, maar ook over toegang, functionaliteit en gebruikerservaring. Licenties worden zowel in landelijk verband onderhandeld voor de Nederlandse universiteiten en UMC’s gezamenlijk (UKB-consortium) maar ook bilateraal en op maat voor de RUG.

Hoe gaat de selectie van digitale bronnen?

We werken nauw samen met de wetenschappelijk informatiespecialisten van de UB die bij de faculteiten polsen aan welke digitale bronnen behoefte is. Bij serieuze interesse voor nieuwe bronnen regelen we een trial. Onderzoekers die een nieuwe bron hebben aangedragen, leveren feedback op de trial. Ook informeren we andere belangstellenden. Als het bevalt proberen we een zo scherp mogelijk aanbod te onderhandelen. Daarnaast kunnen medewerkers en studenten een aanschafsuggestie doen voor een specifieke bron.

Welke rol speelt open access in licentiemanagement?

Open access wordt steeds belangrijker voor ons en we werken heel nauw samen met het open access-team van de UB. In tegenstelling tot wat velen denken is open access-publiceren niet gratis. De kosten hiervoor worden indien mogelijk onderhandeld en afgekocht, zodat onderzoekers in zoveel mogelijk tijdschriften gratis open access kunnen publiceren.

Licenties voor de landelijke, grote tijdschriftpakketten, de ‘read-and-publish deals’, die we om de zoveel jaar opnieuw onderhandelen met het UKB-consortium, zijn hierdoor de laatste jaren veel complexer geworden. In de overeenkomsten met de grote uitgevers, zoals Elsevier, Springer, Wiley en Taylor & Francis, wordt mee onderhandeld dat auteurs van alle Nederlandse universiteiten zonder betaling open access mogen publiceren in de tijdschriften van deze uitgevers.

Hierbij wordt steeds vaker een maximum aantal publicaties afgesproken dat gratis open access gepubliceerd kan worden. Omdat er steeds meer open access gepubliceerd wordt, wat uiteraard geweldig is, bereiken we deze jaarlijkse quota steeds eerder. Dit zien we nu bijv. bij Springer en Emerald.

Wat merk je van de beweging naar meer online onderwijs?

Sinds de corona-pandemie zien we het aantal aanvragen voor toegang tot digitale content stijgen en ook het aanbod op de markt wordt groter en diverser. Het online onderwijs heeft ook geleid tot flinke prijsverhogingen en restrictievere licentiemodellen bij uitgevers, vooral op het gebied van verplichte literatuur.

E-books worden nu steeds vaker aangeboden in een vorm waarin ze slechts tijdelijk, voor een beperkte groep en heel hoge prijzen beschikbaar zijn. Hierdoor kan het voorkomen dat docenten hun eigen e-book niet kunnen gebruiken in hun college. Om dit te voorkomen en om de toegang tot e-books te verbeteren, vragen wij RUG-auteurs om tijdens de onderhandeling met hun uitgever over hun boekcontract specifiek te vragen naar hun e-booksbeleid.

Meer informatie

Digitale bronnenlijst UB & e-journal browser
Open access journal browser
Aanschafsuggestie

Contact

liblicenses rug.nl