Anne Hallema

Collectiebeschrijving gemaakt door: Frida van Til, 2022

 Collectiebeschrijving

 Beknopt overzicht

 Titel: Archief van Anne Hallema

Herkomst: geschonken door S. Mijjer-Hallema

Datering: ca. 1928-1968

Omvang: 5 archiefdozen en een los doosje (groen) met kaarten

Taal (materiaal): Nederlands, Fries

Samenvatting:

 Archief van Anne Hallema (1893-1973), historisch publicist, tal van (ongepubliceerde) artikelen al dan niet in manuscript vorm, onderzoeksmateriaal, voorbereidende aantekeningen en propagandische affiches.  

Collectienummer: UBG061

Instelling: Rijksuniversiteit Groningen

Bewaarplaats: Bibliotheek Rijksuniversiteit Groningen

 Herkomst en verwerving

Biografie

 Anne Hallema was de zoon van Jan (Ruurds) Hallema en Aafke van Dijk. Hij trouwde op 15-5-1915 met Aukje Miedema. Uit dit huwelijk werden twee dochters geboren.

 Hallema werd na de normaalschool opgeleid tot onderwijzer, maar hij heeft slechts kort voor de klas gestaan. De mobilisatie wegens het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog onttrok hem aan zijn werkkring in de school te Franeker waar hij sinds 1912 fungeerde. Nadat hij in de jaren 1918 tot 1920 een mislukte poging had ondernomen een positie te verwerven in de handel in thee en tabak, aanvaardde hij in 1920 een betrekking bij het rijksopvoedingswezen. Hij was verbonden aan de Rijksopvoedingsgestichten te Leeuwarden, Alkmaar en Harderwijk. Vanaf 1922 was hij onderwijzer aan de Tuchtschool voor jongens te Ginneken.

 Politiek geëngageerd was Hallema nauwelijks. In de jaren dertig was hij lid van de Liberale Staatspartij en na de Tweede Wereldoorlog korte tijd van de Partij van de Arbeid. Hij werd gekozen als lid van de tijdelijke gemeenteraad van Breda (oktober 1945 tot augustus 1946). In het openbare leven trad hij weinig op de voorgrond. Voor de lokale geschiedbeoefening van Breda is zijn steun belangrijk geweest bij de oprichting van de Geschied- en Oudheidkundige Kring van Stad en Land van Breda "De Oranjeboom" (1948). Jarenlang had hij zitting in de redactie van het door de kring uitgegeven Jaarboek.

 Eén grote passie heeft het leven van Hallema zeker beheerst: geschiedvorsing en geschiedschrijving. Hoewel hij autodidact was, heeft hij op historisch terrein een respectabel niveau bereikt. De omvang van zijn publicistische arbeid - sinds 1917 - is verbluffend: bijna veertig boeken en brochures, vele honderden artikelen in vak- en populaire bladen, en duizenden krantenartikelen. Enkele thema's hadden Hallema's voorliefde: het kind, strafrecht en gevangeniswezen, het Huis van Oranje, ambacht en nijverheid. Hij schreef boeken over kinderspelen, weeshuizen, bierbrouwerij; biografieën over Amalia van Solms (1940), koning Willem II (1949), admiraal Tromp (1941) en Hugo de Groot (1942), maar ook over de koopman-industrieel J.P. van Rossum (1947); lokale studies over de politie en de gevangenis in vroeger dagen, maar ook over scholen, onderwijs en kerkelijk leven.

 Hallema heeft als één der eersten de aandacht gevestigd op onderwerpen als het strafrecht, het tucht- en werkhuis of het politiecorps, die pas tegen het einde van Hallema's werkzame leven serieuze aandacht van historici kregen. Zijn naam blijft onverbrekelijk verbonden aan de vondst in 1925 van het manuscript van het oudste ontwerp van Dirck Volckertsz. Coornherts Boeventucht en aan de publicatie van vele archivalia die betrekking hebben op de stichting van lokale tucht- en werkhuizen in de zestiende en zeventiende eeuw (vooral Jan van Houts rapporten en adviezen aangaande het Amsterdamse tuchthuis).

 Erkenning van zijn verdiensten blijkt onder meer uit zijn verkiezing tot lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden (1934) en zijn koninklijke onderscheiding (1964).

 Verwerving

Schenking van Mw. S. Mijjer-Hallema, weduwe van H.J. Mijjer, aan de UB. Anne Hallema was haar vader. Haar man, drs. H.J. Mijjer, studeerde in Groningen letteren en was docent aan het vhmo in Groningen. Hij had ook bemoeienis met de Middenschool.

 Toekomstige aanvullingen

Het betrof een eenmalige schenking: er komen dus geen aanvullingen.

 Inhoud en samenstelling

 Tal van (ongepubliceerde) artikelen al dan niet in manuscript vorm, onderzoeksmateriaal, voorbereidende aantekeningen en propagandische affiches.  Correspondentie met strafgevangenissen, huizen van bewaring, ministerie van justitie, Rijkswerkinrichtingen uit tal van steden. Hallema verzocht om informatie over het ontstaan en hun archieven. Materiaal over het geslacht Schwellengrebel waaronder ook origineel, achttiende-eeuws primair materiaal.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen

De collectie is toegankelijk voor onderzoek. Voor raadpleging is een lenerspas van de Bibliotheek Rijksuniversiteit Groningen vereist.

Beperkingen aan het gebruik

Het materiaal uit deze collectie wordt uitsluitend ter inzage gegeven. Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek Rijksuniversiteit Groningen van toepassing. Reproductie, voor zover toegestaan, conform de Tarieven en diensten Bibliotheek Rijksuniversiteit Groningen.

Citeerinstructie

Bij verantwoording van het gebruik dient de collectie als geheel, of het afzonderlijke item tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met een verkorte aanduiding.

§ collectie: Universiteitsbibliotheek Groningen, Collectie Hallema.

§ afzonderlijke items: Groningen, UB, Hallema.

 Toegang tot de collectie

 Een beknopte plaatsingslijst van de collectie is beschikbaar.

Aanvraaginstructie

Het materiaal in deze collectie kan worden aangevraagd via Smartcat of door een e-mail te sturen naar Bijzondere Collecties.