Archief Louis Adrien Bähler

Beknopt overzicht

Titel: Bähler, Louis Adrien

Datering: 1891-1937

Omvang: ca. 20 cm

Taal: Nederlands

Aard van het archief: persoonlijk archief

Collectienummer: uklu BÄHLER

Instelling: Universiteitsbibliotheek Groningen

Bewaarplaats: Universiteitsbibliotheek Groningen, afdeling Bijzondere Collecties

Biografie:

Louis Adrien Bähler werd geboren op 2 oktober 1867 te Kesteren als zoon van Louis Henri Antoine Bähler, Nederlands-hervormd predikant, en Johanna Maria Adriana Tieleman. Hij trad op 2 juni 1894 in het huwelijk met Gesina Boerma (1874-1953) en is op 22 maart 1941 te Paterswolde overleden.

Bähler studeerde vanaf 1886 theologie te Groningen en Straatsburg. Op 5 juli 1893 promoveerde hij bij prof. G. Wildeboer in Groningen op een historisch-kritische studie: De Messiaansche heilsverwachting en het Israëlietisch koningschap. Vanwege een conflict met de overheid kon hij pas in oktober 1895 een baan als predikant aanvaarden, in de hervormde gemeente te Schiermonnikoog. In de jaren 1902-1909 stond Bähler als predikant in Oosterwolde (Frl.). Hij besloot zijn predikantschap vervroegd in Aduard, waar hij van 1909 tot 1911 stond. Samen met zijn vrouw ging hij vervolgens op landgoed ‘Lemferdinge’ te Paterswolde wonen. Daar wijdde hij zich aan het schrijven en aan de vredesbeweging. Ook had hij in samenwerking met de plaatselijke huisarts een iriscopistenpraktijk (1922-1936).

Bähler publiceerde met name over religie en over militarisme. Hij was in zijn studententijd beïnvloed door het Christen-anarchisme van L.N. Tolstoj, dat zich kenmerkt door absolute geweldloosheid en een hoog-zedelijke levensstijl. Later ontwikkelde Bähler een theosofisch-gnostische visie op het geloof (die hij het Johanneïsch Christendom noemde), waarover hij regelmatig in conflict kwam met de kerkelijke autoriteiten. Dit leidde onder andere tot de oprichting van de Gereformeerde Bond tot vrijmaking van de Nederlandsche Hervormde Kerk (18 april 1906).

Bähler was samen met zijn geestverwanten jhr. F.L. Ortt en L. van Mierop oprichter van de stichting Het Ingekeerde Leven (1907) en van het tijdschrift Vrede. Orgaan tot bespreking van de praktijk der liefde. Ook nam hij met hen deel aan de bijbelstudiekring Gemeenschap van Johannes den Evangelist in Nederland, waar hij tevens de functie van secretaris vervulde. Bovendien schreef Bähler voor periodieken als Onze Kring. Weekblad voor vrijzinnig Godsdienstige democraten, An-archie en Vrede-tijdschrift (in 1907 omgedoopt tot De Vrije Mensch). In 1915 was Bähler een van de initiatiefnemers en ondertekenaars van het Dienstweigerings-Manifest.

Publicaties (selectie):

• Hoe uit een godsdienstig oogpunt te oordelen over dienstweigeren?, Amsterdam 1897 (referaat)
• Zelfopenbaring : een preekenbundel, Groningen 1900
• Mijn Jezus : twaalf preeken, ‘s-Gravenhage 1901
• De waardering der vrouw : in het bijzonder onder Israel en de Christenheid volgens Oud- en Nieuw Testament, ’s-Gravenhage 1906 (rede)
• Het Christendom : eene positieve beschouwing, ‘s-Gravenhage 1907
• Het Boeddhisme in Europa, Baarn 1911
• De levende God, Baarn 1911
• De kosmische achtergrond van het Christendom : een critische beschouwing, Amsterdam 1908
• Getuigenissen van den kansel, Groningen 1913
• Het naakte militairisme, Paterswolde 1917 (rede)
• De mythologie als gepopulariseerde mysteriekennis, in’t bijzonder verduidelijkt aan de Odyssee van Homerus, Groningen 1917
• Tolstoy : eene waardeering, Groningen 1918.

Toegangen:

Het archief bevat brieven, handgeschreven en gedrukt materiaal, horoscopen, bescheiden betreffende lidmaatschappen van verenigingen, tijdschriften en kranteknipsels. Een inventaris van het archief is te raadplegen. Brieven zijn in de catalogus ingevoerd.

Beperkingen voor raadpleging:

Het materiaal in deze collectie kan worden aangevraagd door een mail te sturen naar Bijzondere Collecties.

Auteursrecht: Het auteursrecht berust bij de erfgenamen-Bähler

Het publicatierecht berust bij de universiteitsbibliotheek Groningen als eigenaar van het archief.

Te citeren als:

Universiteitsbibliotheek Groningen, archief-Bähler.

Collectiebeschrijving gemaakt door: G.C. Huisman, M. van Someren, 2006