A matter of meaning

Communicatieondersteuning verbetert levenskwaliteit van mensen met beperking

Mensen met een beperking, zoals doofblindheid, kunnen hun kwaliteit van leven aanzienlijk verbeteren met de juiste communicatieondersteuning, blijkt uit het promotieonderzoek van Saskia Damen. Het onderzoek is uitgevoerd bij het Expertisecentrum Doofblindheid van Bartiméus. Damen ontwikkelde op basis van haar onderzoek een programma Hoge Kwaliteit Communicatie (HKC) interventie. Dit stelt onder andere personen met doofblindheid in staat om gedachten en gevoelens te delen met hun omgeving.

Damen heeft onderzocht hoe de kwaliteit van de communicatie kan worden verbeterd door het trainen van de ouders, begeleiders en leerkrachten. Op basis van het promotieonderzoek is een trainingsprogramma ontwikkeld om hier invulling aan te geven. Deze HKC interventie bestaat uit scholing en video-interactiebegeleiding. Alle deelnemers met doofblindheid lieten significante verbeteringen zien in het delen van gevoelens en gedachten. Met de HKC interventie bleken sociale partners complexe vormen van communicatie te kunnen uitlokken bij personen met aangeboren doofblindheid.

Damen: ‘Mensen met een verstandelijke beperking die slecht zien en horen worden door onwetendheid onnodig in een sociaal isolement geplaatst. Dat moet echt veranderen. Door op de juiste manier met deze mensen te communiceren, kunnen tekortkomingen worden voorkomen. Er is absoluut geen sprake van onwil, maar mensen in de sociale omgeving en begeleiders in de zorg weten veelal niet hoe ze hiermee moeten omgaan. Extra begeleiding van specialisten en meer specifieke aandacht voor dit onderwerp in het onderwijs en zorg is noodzakelijk.’

Nederland kent naar schatting 38.000 personen met doofblindheid. Doofblindheid belemmert mensen in hun communicatie, het verwerven van informatie en de mobiliteit. Zonder aanpassingen, hulpmiddelen en/of ondersteuning van anderen kunnen mensen met doofblindheid niet vanzelfsprekend deelnemen aan het dagelijkse en maatschappelijke leven. Dit geldt ook voor een groot aantal andere mensen met een communicatieprobleem door een beperking. In totaal gaat het in Nederland om honderdduizenden mensen.

Saskia Damen deed haar onderzoek via de afdeling Orthopedagogiek van de RUG. Zij is specialist doofblindheid bij Koninklijke Kentalis. Het is de tweede promotie van vier over onderzoek naar doofblindheid die binnen een half jaar plaatsvinden onder leiding van prof.dr. Marleen Janssen, de enige hoogleraar ter wereld op dit gebied. Zie ook het artikel in het RUG-magazine Broerstraat 5.

Bron: persbericht Bartiméus

Proefschrift: http://irs.ub.rug.nl/ppn/39102552X