A window on subjective time
| Promotie: | J. (Joost) de Jong, MSc |
| Wanneer: | 17 juni 2024 |
| Aanvang: | 16:15 |
| Promotors: | prof. dr. E.G. (Elkan) Akyürek, prof. dr. D.H. (Hedderik) van Rijn |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Gedrags- en Maatschappijwetenschappen |
Besef van tijd als kijken uit het raam van een rijdende trein
De snelheid waarmee we informatie opslaan – of juist vergeten - werd lang gezien als een soort constante factor in onze hersenen. Uit het onderzoek van Joost de Jonge blijkt echter dat die snelheid kan worden aangepast aan onze verwachtingen. Dat gebeurt bijvoorbeeld als we verwachten dat we weinig tijd hebben om informatie te zien; of wanneer we denken het maar voor korte duur nodig te hebben. Onze ervaring van tijd reguleert dus de snelheid waarmee informatie wordt opgeslagen en vergeten.
Onze ervaring van tijd is een van de meest ongrijpbare, maar toch constante factoren in ons mentale leven. Wat is ons besef van tijd, en waar is het goed voor? In deze dissertatie wordt een theoretische verklaring ontwikkeld, die veronderstelt dat ons besef van tijd lijkt op het kijken uit het raam van een rijdende trein. Informatie wordt opgeslagen aan de ene kant van het raam, naar de andere kant van het raam geschoven totdat zij uit het zicht valt, en wordt daarmee vergeten.
De bouwstenen voor deze theorie worden gelegd in het eerste hoofdstuk, waar bewijs wordt samengevat dat ons besef van tijd de snelheid van cognitieve processen kan afstemmen, wat kan worden gezien als het groter of kleiner maken van ons subjectieve venster. In het tweede hoofdstuk wordt een ‘neurocomputationeel’ model ontwikkeld dat deze principes belichaamt, terwijl het ook een groot aantal fenomenen verklaart met betrekking tot tijdsperceptie. In de laatste hoofdstukken wordt het idee getest dat ons besef van tijd het werkgeheugen kan afstemmen, namelijk de snelheid waarmee we informatie opslaan en vergeten.
In overeenstemming met die hypothese kunnen mensen informatie sneller opslaan als ze verwachten dat ze maar weinig tijd krijgen om informatie te zien. Wanneer ze verwachten dat informatie maar voor korte duur relevant is, kunnen we deze informatie ook sneller vergeten. Ter conclusie, de theoretische principes en empirische fenomenen in deze dissertatie suggereren dat ons besef van tijd een centrale rol speelt in ons vermogen om het tempo van onze omgeving bij te houden.