Skip to ContentSkip to Navigation
Over ons Faculty of Science and Engineering Promoties

Variation in avian chronotype

Causes and Consequences
Promotie:A.F.T. (Aurelia) Strauss, MSc
Wanneer:09 juli 2024
Aanvang:16:15
Promotors:B. (Barbara) Helm, prof. dr. M.E. (Marcel) Visser
Copromotor:dr. B. Tomotani
Waar:Academiegebouw RUG
Faculteit:Science and Engineering
Variation in avian chronotype

Gewicht koolmeesvrouwtjes lager door nachtelijke lichtvervuiling

Aurelia Strauss heeft de oorzaken en gevolgen van individuele verschillen in chronotype en verschillen in de flexibiliteit van de interne klok onderzocht door koolmezen te bestuderen; aan de hand van observatie en manipulatie van activiteitspatronen, in de winter en tijdens het broedseizoen.

Strauss: ‘Vroege vogels en nachtbrakers: zo beschrijven we mensen die verschillen in hun dag- en nachtritme. Individuen kunnen inderdaad consistent verschillen van elkaar qua activiteitspatronen (chronotype). Dit wordt bepaald door zowel genetische als omgevingsfactoren. Het mechanisme achter deze ritmes is de interne klok, die – gesynchroniseerd door daglicht – allerlei 24-uursritmes in fysiologie en gedrag aanstuurt. Daarnaast kunnen deze interne ritmes flexibel reageren op omgevingsveranderingen.

In mijn proefschrift heb ik de oorzaken en gevolgen van individuele verschillen in chronotype en verschillen in de flexibiliteit van de interne klok onderzocht door koolmezen te bestuderen; aan de hand van observatie en manipulatie van activiteitspatronen, in de winter en tijdens het broedseizoen. Plastische veranderingen als reactie op omgevingsfactoren waaronder seizoen, weer, soortgenoten en kunstmatig licht, waren belangrijke oorzaken van variatie. Toch verschilden de chronotypes van koolmezen consistent van elkaar. Deze individuele verschillen hielden echter geen verband met de snelheid van hun interne klok. Andere aspecten van het interne-klokmechanisme, zoals flexibiliteit en hoe externe signalen worden opgevangen, zouden wel een deel van de individuele variatie kunnen verklaren. Wat betreft de gevolgen van deze variatie heb ik geconstateerd dat vrouwtjes met verschillende chronotypes niet verschillen qua reproductiesucces. Toch duidde nachtelijk verstoring van de ritmes van vrouwtjes– door middel van kustmatig licht – op fysiologische kosten, aangezien deze verstoring leidde tot een lager lichaamsgewicht. Dit onderzoek helpt ons beter te begrijpen hoe variatie in dag- en nachtritmes wordt veroorzaakt door complexe relaties tussen de interne klok en chronotype en benadrukt het belang van synchronisatie tussen activiteitspatronen van een individu en zijn omgeving.’