Subsidie voor opleiding jonge onderzoekers in Big Data analyse

De Rijksuniversiteit Groningen coördineert een project, Sundial, waarbij 14 promovendi een opleiding krijgen in het analyseren van grote databestanden met behulp van moderne ICT technieken. De promovendi richten zich op het bestuderen van de evolutie van sterrenstelsels, maar hun vaardigheden zijn net zo goed inzetbaar bij beeldherkenning met beveiligingscamera’s of andere ‘Big Data’ problemen. Voor het programma is een subsidie van 3,7 miljoen euro beschikbaar gesteld door het EU Marie Skłodowska-Curie Innovative Training Networks programma.

Projectleider van ‘Sundial’ is RUG-hoogleraar sterrenkunde Reynier Peletier. ‘Het unieke aan dit programma is dat alle promovendi een opleiding krijgen in astronomie en computerwetenschap.’ De negen academische partners in het programma komen uit beide vakgebieden. Er zijn ook vijf partners vanuit de industrie, waaronder IBM Zürich. ‘Die zijn vooral geïnteresseerd in machinaal leren via kunstmatige intelligentie, maar ook in visualisatie’, legt Peletier uit.

Het opleidingsprogramma draait om de vraag hoe sterrenstelsels zich ontwikkelen. Om die vraag te beantwoorden gebruiken sterrenkundigen gegevens uit grote surveys (inventarisaties). Die bestaan uit verzamelingen met een ‘astronomisch groot’ aantal afbeeldingen van sterrenstelsels, vaak zeer zwak. ‘Je kunt ze nauwelijks zien op de plaatjes’, zegt Peletier, die zelf betrokken is bij een ‘survey’ van de Fornax cluster, een grote groep sterrenstelsels in de Zuidelijke hemel. Het op het oog identificeren van die stelsels is niet haalbaar. Een belangrijk doel voor de promovendi is om software te schrijven die automatisch sterrenstelsels identificeert en classificeert.

De veertien promovendi beginnen allemaal met hun opleiding in juni 2017, en zullen zowel gezamenlijk als bij hun eigen instituut een programma volgen. Iedere student moet bovendien zes maanden bij een van de andere instituten stage lopen, of drie maanden plus drie maanden bij een bedrijf. ‘Een belangrijk onderdeel van de opleiding is dat de promovendi de taal van zowel de astronomie als de computerwetenschappen leren spreken’, zegt Peletier.

Tijdens hun opleiding zullen de promovendi algemene vaardigheden opdoen die zowel in academisch onderzoek als in het bedrijfsleven bruikbaar zijn. Het analyseren van Big Data is een belangrijk thema in de huidige maatschappij. Denk maar aan de automatische analyse van beelden van beveiligingscamera’s. Maar er zijn nog veel meer voorbeelden van de noodzaak om met behulp van ICT informatie uit grote databestanden te halen.

De RUG zal vier van de veertien promovendi gaan opleiden. Drie zullen vooral aan het Johann Bernoulli Instituut voor Wiskunde en Computerwetenschappen gaan werken, eentje komt op het Kapteyn Instituut voor Sterrenkunde. ‘Over het hele programma genomen is de verdeling over computerwetenschap en astronomie ongeveer gelijk’, zegt Peletier. Het netwerk zal aan het eind van 2016 de vacatures adverteren.

Lijst van academische partners (aantal promovendi):

University of Groningen, the Netherlands (4); University of Birmingham, UK (2); Heidelberg University, Germany (1); University of Oulu, Finland (1); ESIEE, Paris, France (1); University of Naples Federico II, Italy (1); Osservatorio Capodimonte, INAF, Naples, Italy (1); Instituto de Astrofisica de Canarias, Spain (1). Ghent University, Belgium (2)

Deelnemende bedrijven:

IBM (Zürich, Switzerland) Cloud and computing infrastructure, and cognitive computing and computational sciences.

TARGET Holding (Groningen, the Netherlands) Big Data systems for business applications

ADCIS (Caen, France) Imaging applications

VICOMTECH (San Sebastian, Spain) computer vision, computer graphics and interaction

CLEVER-FRANKE (Utrecht, the Netherlands) data visualization, design and development