NWO XS-subsidie voor vier FSE-onderzoekers

Vier onderzoekers van de Faculty of Science and Engineering hebben een XS-subsidie ontvangen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). De vier onderzoekers zijn dr. Sonja Billerbeck van het Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute (GBB), prof. dr. Filippo Fraternali van het Kapteyn Astronomical Institute, dr. Sebastian Lequime van het Groningen Institute for Evolutionary Life Sciences (GELIFES) en dr. Anika Nagelkerke van het Groningen Research Institute of Pharmacy (GRIP). De XS-subsidie bedraagt EUR 50.000.

De NWO wil met de XS-subsidies nieuwsgierigheidsgedreven en gedurfd onderzoek stimuleren met een snelle analyse van een veelbelovend idee. Bijzonder daarbij is dat de aanvragers zélf de andere aanvragen beoordelen.

Dr. Sonja Billerbeck (GBB) | Uncovering the genetic code for new antifungal chemistry

Pathogene schimmels vormen een bedreiging voor de menselijke gezondheid en voedselzekerheid. Om die bedreiging tegen te kunnen gaan zijn er dringend nieuwe antischimmelmiddelen nodig. Gisten - zoals de bekende gewone bakkersgist en aanverwante soorten - hebben een groot aantal antischimmelmoleculen ontwikkeld om schimmels in hun omgeving te doden. Gisten hebben in de afgelopen decennia echter geen aandacht gekregen als ontdekkingsbron van natuurlijke antischimmelmoleculen. Billerbeck en haar team hebben meer dan 125 gisten met antischimmelactiviteit geïsoleerd. Hiermee wil Billerbeck de biosynthetische routes identificeren en die coderen voor deze moleculen om nieuwe katalysatoren voor antischimmelontwerpen te ontdekken.

Prof. dr. Filippo Fraternali (Kapteyn Institute) | A modern Mercury anomaly as a testbed for dark matter

Alles op aarde bestaat uit atomen en elektronen - de bekende zichtbare materie. Dit vormt slechts een klein deel van het heelal, dat eigenlijk voornamelijk uit donkere materie bestaat. Hiervan is de samenstelling onbekend, maar we kunnen hiermee wel goed de oorsprong van de meeste sterrenstelsels verklaren. Verassend genoeg lukt dit niet voor zogenaamde ultra-diffuse sterrenstelsels. Dit project zal daarom onderzoeken of deze sterrenstelsels passen binnen de theorie van donkere materie of dat er iets anders aan de hand is, net zoals meer dan honderd jaar geleden de gekke baan van Mercurius Einstein op het spoor van de relativiteitstheorie bracht.

Dr. Sebastian Lequime (GELIFES) | Can ants be a reservoir of honey bee viruses?

Insecten verantwoordelijk voor bestuiving worden geconfronteerd met aanzienlijke bedreigingen en nemen momenteel wereldwijd af. Hierdoor komt ons ecosysteem en onze landbouwsector in gevaar. Als mogelijke onderliggende factoren spelen virussen een belangrijke rol, bijvoorbeeld als dodelijke ziekteverwekkers in bijen. In dit project gaat Lequime onderzoeken of mieren, die tot dezelfde groep insecten behoren als bijen, een rol kunnen spelen als reservoir en verspreiders van bijenvirussen in Nederland. Een beter begrip van de transmissiedynamiek van deze virussen is van cruciaal belang om efficiënte controlemaatregelen op te zetten en verdere verspreiding te voorkomen.

Dr. Anika Nagelkerke (GRIP) | Cancer-in-a-box: how cell shape affects therapy response in cancer

Eén van de meest in het oog springende karakteristieken van de cellen in ons lichaam is hun vorm. Het is dan ook geen verrassing dat morfologie enorm belangrijk is voor diagnose van ziekte, bijvoorbeeld bij het vaststellen van kanker. Bij kanker, naarmate de ziekte zich verder ontwikkelt en er vaak ongevoeligheid voor therapie ontstaat, verandert ook de morfologie van cellen. In dit project zal Nagelkerke onderzoeken of de vorm van kankercellen ook direct samenhangt met de gevoeligheid voor therapie. Ze zal kankercellen in het laboratorium een bepaalde vorm aan laten nemen en vaststellen of dit de respons op therapie verandert.