De toekomst van pakketbezorging in Europese steden. Schoner en slimmer, of niets daarvan?

We laten massaal onze pakketjes, boodschappen en maaltijden thuisbezorgen. Deze online bestellingen zorgen voor meer busjes, vrachtwagens en (brom)fietskoeriers. In binnensteden leidt tot meer drukte, onveilige situaties en luchtvervuiling. Paul Buijs (Faculteit Economie en Bedrijfskunde), Ward Rauws en Paul Plazier (Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen) van de Rijksuniversiteit Groningen onderzochten hoe dat beter kan. Wat is er voor nodig om goederen nu en in de toekomst schoner en slimmer de stad in en uit te krijgen? Ze vroegen vervoerders, ondernemers en beleidsmakers hoe zij de toekomst van logistiek in de stad voor zich zien. Het resultaat is zes toekomstscenario’s voor het jaar 2035.

De verwachting is dat het aantal thuisbezorgingen tot 2030 wereldwijd nog eens met 78% toeneemt (World Economic Forum, 2020). Steeds meer betrokkenen zien daarom de noodzaak in van het verduurzamen van logistiek. Maar dit is makkelijker gezegd dan gedaan. De vele betrokkenen (vervoerders, beleidsmakers, lokale ondernemers, inwoners) hebben uiteenlopende belangen, wensen en eisen. Bovendien zorgen technologische ontwikkelingen, wereldwijde crises en veranderend consumentengedrag voor grote onvoorspelbaarheid, waardoor de acties van vandaag morgen achterhaald kunnen blijken.

Scenario’s voor mogelijke toekomsten

Toch maken beleidsmakers, vervoerders en ontvangers dagelijks keuzes die bepalend zijn voor de duurzaamheid van logistiek. De zes scenarios die het onderzoek heeft opgeleverd helpen deze keuzes beter te onderbouwen. De onderzoekers vroegen een brede groep logistieke stakeholders naar hun verwachtingen en wensen voor de toekomst. Drie thema’s stonden hierbij centraal: de samenwerking tussen logistieke stakeholders, de mate van technologische innovatie, en de rol van lokale overheden.

Duurzaamheid moeilijk realiseerbaar

In geen enkel scenario is de verwachting dat de groei van e-commerce stagneert of dat logistieke activiteiten uit de stad worden verbannen. Logistiek verandert, maar blijft onderdeel uitmaken van de stad. Dit benadrukt het belang van verduurzaming van de sector.

Duurzame stadslogistiek wordt echter slechts in 2 van de 6 scenario's bereikt. In andere scenario’s wordt de transitie niet of maar ten dele gemaakt door (een combinatie van) gebrek aan helder beleid vanuit overheden, gebrekkige samenwerking en het uitblijven van innovaties die bijdragen aan duurzaamheid.

Een duidelijke visie en beleid vanuit gemeenten is een belangrijke voorwaarde voor betere samenwerking tussen alle partijen. Vervoerders zijn aan zet om met innovatieve oplossingen op straat te zorgen voor slimmere en schonere vervoer. Ook bestelgedrag van consumenten en druk vanuit de publieke opinie kunnen belangrijke stimulansen zijn voor verduurzaming van logistiek.

De scenario’s zijn in tekst en beeld samengevat in het boekje “What's in store for last-mile logistics: Futures scenarios for last-mile logistics in mid-size European cities”. Nederlands versie / Engelse versie

ULaaDS-project

Dit onderzoek is uitgevoerd binnen het ULaaDS-project (Urban Logistics as an on-Demand Service) en is gefinancierd uit het Horizon 2020-onderzoeks- en innovatieprogramma van de Europese Unie. Meer informatie via www.ulaads.eu