Eén op de vijf mensen gelooft nepnieuws over COVID-19

'De pandemie is een vertrouwenscrisis,' zegt Boudewijn de Bruin (Rijksuniversiteit Groningen). Samen met Mark Alfano (Macquarie Universiteit van Sydney) en Marco Meyer (Universiteit van Hamburg), onderzocht hij waarom veel mensen verkeerde medische informatie over het virus voor waar aannemen en, alarmerend genoeg, onverschillig staan ​​tegenover bewijs dat het weerlegt.

Beschermt het eten van knoflook je tegen het coronavirus? Kunnen huisvliegen je ermee besmetten? Heeft corona alleen invloed op ouderen? Uit nieuw onderzoek blijkt dat één op de vijf volwassenen deze en andere medische mythen die verband houden met de pandemie voor waar aanneemt.

Onverschilligheid bepalend

De drie onderzoekers ontdekten dat mensen die onverschillig staan ​​tegenover bewijsmateriaal, vooral verkeerde informatie accepteren. In twee afzonderlijke onderzoeken werden 1737 mensen tussen 18 en 74 jaar ondervraagd over hun houding ten opzichte van een verscheidenheid aan niet bewezen claims die in de media en op internet circuleren over hoe je Corona kunt krijgen of juist kunt voorkomen.

De enquêtes¹ werden in juni 2020 in de Verenigde Staten uitgevoerd tijdens een uitgebreide lockdown in meerdere staten, en testten de houding ten opzichte van complottheorieën en verkeerde informatie, waaronder de theorie dat 5G-netwerken het virus verspreiden of dat het coronavirus een bio-wapen is.

Uit de onderzoeken² bleek dat 20 procent van de volwassenen dacht dat ze immuun zijn voor het coronavirus vanwege hun leeftijd, hun voedingspatroon en een verscheidenheid aan andere mythen.

"Dit betekent dat experts extra hun best moeten doen om te laten zien dat ze betrouwbaar zijn. En ook dat ze moeten nagaan of ze ook kwetsbaardere mensen wel bereiken”, zegt Boudewijn de Bruin, hoogleraar financiële ethiek aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Hoewel het verleidelijk is om deze ideeën af te doen als verkeerde informatie die door een minderheid van de bevolking wordt onderschreven, heeft de aanhoudende pandemie aangetoond dat succesvolle resultaten op het gebied van de volksgezondheid afhangen van de mate waarin iedereen die richtlijnen volgt. Als mensen weigeren maskers te dragen of zich in te enten, zelfs als andere mensen dit wel doen, kan het virus zich gemakkelijk blijven verspreiden.

Uit het onderzoek blijkt dat vooral mensen die onverschillig staan ​​tegenover bewijsmateriaal, verkeerde informatie voor waar aannemen. Een op de vijf ondervraagden gaf aan dat ze geen sterke argumenten (voor of tegen) kunnen geven voor wat ze geloven, en dat ze, als ze eenmaal tot een overhaaste conclusie zijn gekomen, buitengewoon terughoudend zijn om van gedachten te veranderen.

"Er zijn geen redenen om aan te nemen dat deze resultaten wezenlijk anders zouden zijn in Nederland", vermoedt de Bruin. “Wanneer je denkt immuun te zijn vanwege leeftijd of voedingspatroon, heb je natuurlijk geen reden om je gedrag te veranderen.”

Betrouwbare bronnen cruciaal

Uit het onderzoek blijkt dat de verspreiding van COVID-19 gedeeltelijk positief kan worden beïnvloed door waar mensen hun vertrouwen in stellen. 'Wij zijn geen artsen, en pretenderen dus ook niet dat we mensen kunnen vertellen wat ze moeten geloven. Wat we op basis van ons onderzoek wél kunnen doen is mensen aansporen om hun vertrouwen verstandig in te zetten,' zegt De Bruin. 'Hoewel de pandemie misschien in Nederland op z’n retour is, geldt dat voor een groot deel van de wereld niet. Het helpt dan als je de adviezen van medische experts serieus neemt.'

Bij het onderzoeken naar waarom de ondervraagde volwassenen desinformatie over COVID-19 voor waar aannemen, ontdekte De Bruin en zijn collega’s dat de geloofwaardigheid van medische desinformatie voornamelijk afhangt van hoe mensen omgaan met nieuw bewijsmateriaal. De deelnemers werd gevraagd of ze het leuk vonden om nieuwe dingen te leren, of ze het belangrijk vonden om te weten waarom dingen gebeuren, of ze liever beide kanten van een debat willen horen, of ze wisten dat ze niet alles al weten over bepaalde onderwerpen, en of ze daarom een ​​beroep deden op experts zoals artsen.

Mensen die niet vallen voor verkeerde informatie over COVID-19 hebben twee eigenschappen gemeen: ze zijn nieuwsgierig, en ze zijn bereid hun mening aan te passen als dat nodig is. Zo blijven ze open ​​en veranderen ze van mening wanneer ze bewijs uit betrouwbare bronnen tegenkomen dat in tegenspraak is met wat ze eerder geloofden.

Een veel grotere groep mensen is nieuwsgierig, maar ze zijn niet bijzonder geïnteresseerd in het achterhalen van de betrouwbaarheid van hun bronnen. En dat is waar het gevaar schuilt, want het zijn juist mensen met dit profiel die de COVID-19-mythen geloven. Door hun nieuwsgierigheid verzamelen ze veel informatie over de pandemie, maar ze vragen zich niet af welke bronnen ze moeten vertrouwen.

Deskundigen moeten onafhankelijkheid aantonen

Hier ligt een les voor beleidsmakers, waarschuwen de onderzoekers. Volksgezondheidsexperts moeten hun betrouwbaarheid aantonen, waarbij onze medische instellingen ook stappen moeten ondernemen om ervoor te zorgen dat ze als onafhankelijk worden gezien en bestand zijn tegen politieke beïnvloeding.

'Dat lukt niet altijd helemaal. Op het moment dat het vermoeden ontstaat dat er in instanties zoals het RIVM politiek bedreven wordt, dan zet dat hun rol als betrouwbare adviseur onder druk. Hier is het devies: schoenmaker blijf bij je leest.'

Voor meer informatie, kunt u contact opnemen met Boudewijn de Bruin.

Bron:

https://lighthouse.mq.edu.au/article/may-2021/One-in-five-people-believe-fake-news-about-COVID-19-new-study

¹https://marcomeyer.net/the-epistemic-vice-scale/?utm_source=miragenews&utm_medium=miragenews&utm_campaign=news

¹https://york.qualtrics.com/jfe/form/SV_069qP1Dntk2sUzr?utm_source=miragenews&utm_medium=miragenews&utm_campaign=news

²https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3766052&utm_source=miragenews&utm_medium=miragenews&utm_campaign=news

²https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3644356&utm_source=miragenews&utm_medium=miragenews&utm_campaign=news