Blog: Hulp bij Digitale Transformatie

Vinci-onderzoeker Thijs Broekhuizen

Hulp bij Digitale Transformatie
Digitalisering heeft de laatste twee decennia het bedrijfsleven volledig getransformeerd. Veel bedrijven maken handig gebruik van big data, machine learning, kunstmatige intelligentie,  en geavanceerde robots om hun klanten beter en efficiënter te bedienen. De voordelen van  digitalisering zijn evident. Een robot meldt zich nooit ziek, hoeft niet op vakantie, piept niet bij overwerk, en vraagt nooit om een salarisverhoging. Een klant kan via een app 24/7 op nagenoeg elke uithoek in de wereld alle bankzaken regelen zonder enige tussenkomst van een bankmedewerker. Echter de opkomst van de vele digitale technologieën en de exponentiële groei van digitale data maken het voor bedrijven wel ingewikkeld: hoe zet je het effectief in zodat je een businessmodel ontwikkelt dat waarde voor de klant oplevert en ook voor jezelf?

Blijvende impact
De digitale revolutie heeft een blijvende impact op hoe bedrijven waarde creëren, leveren en hun winsten kapitaliseren. Maar in vele industrieën zorgt het ook voor enorme uitdagingen. Hoe ga je om met de toegenomen hoeveelheid aan proces- en klantdata binnen bedrijven? Hoe behoud je controle over je eigen producten wanneer ze op massaschaal aan te passen zijn aan de wensen van individuele klanten? Wat moet je doen met de mogelijkheid om tussenpartijen buitenspel te zetten door digitale distributie?. Bedrijven actief in transport, educatie, zorg, detailhandel, media, IT, en financiële dienstverlening ondervinden dagelijks de gevolgen van de digitalisering, en omarmen digitale innovaties – soms noodgedwongen – om de concurrentie aan te gaan. Bedrijven voelen de druk om hun huidige businessmodel aan te passen, en te investeren in nieuwe en risicovolle technologieën die geregeld in conflict zijn met hun huidige competenties.

Hoog faalpercentage, maar ook hoge returns
Digitale transformaties mislukken vaak. De schattingen van mislukte transformaties liggen tussen de 66% tot 84%. Wel is bewezen dat digitale voorlopers meer opbrengsten en winsten genereren dan hun volgers. Libert, Beck en Wind (2016) hebben als consultants en onderzoekers gezamenlijk meer dan 1000 digitale transformaties begeleid, en stellen op basis hiervan  enkele belangrijke vragen die bedrijven helpen om de juiste keuzes te maken in hun transformatie.

1. Wil je digitale upgrade of transformatie? De meeste bedrijven gaan slechts voor een digitale upgrade en proberen de efficiëntie verder te verbeteren via gebruik van bestaande digitale technologieën. Een klein percentage durft digitale technologieën in te zetten om hun bedrijfsprocessen compleet te herzien, zodat ze op nieuwe manieren waarde te creëren. Upgrades zijn minder risicovol, maar wellicht niet voldoende om de concurrentie de baas te blijven.
2. Ben je bereid om waarde te creëren mét je klanten? Digitale businessmodellen stellen de klant vaak centraal, en gebruiken geregeld de (data van de) klant in de waarde-creatie. Je zal moeten openstaan en afhankelijk worden van de vaardigheden en welwillendheid van je klant. Daarnaast zal de klant ook hogere eisen gaan stellen naarmate meedenkt, mee produceert, en meer kan kiezen.
3. Heb je muren gezet om het digitale team? Veel bedrijven runnen de digitalisering vanuit één aparte business unit (marketing, IT, of R&D). Dit is voor updates voldoende maar niet voor transformaties. Je zult via cross-functionele teams ervoor moeten zorgen dat interne structuren worden aangepast zodat de digitalisering door iedereen in de organisatie gedragen wordt.
4. Hoe bepaal je de nieuwe waarde-creatie en hoe meet je het? Het succes van digitale businessmodellen wordt natuurlijk uiteindelijk ook bepaald door te kijken naar omzet- en winstgroei, maar veel van deze digitale businessmodellen hebben behoefte aan nieuwe KPIs, zoals bijv. customer engagement/sentiment (community/brand sites), netwerk co-creatie/value sharing (developers op appstores). Wat levert waarde op, en hoe dit te meten?
5. Ben je bereid om pijnlijke beslissingen te nemen? Volgens een gezegde is het gemakkelijker om de mensen te vervangen, dan de mensen te veranderen. Uit het hierboven genoemd onderzoek bleek dat bij succesvolle transformaties ongeveer de helft van zowel het team als de leiding wordt vervangen tijdens de transformatie. Ook al is het een pijnlijk proces, het is goed voor de organisatie, omdat het een nieuwe balans creëert tussen oud en nieuw.
6. Ben je klaar voor een digitale spin-off? Soms wordt het tijd dat het kind zelfstandig gaat optreden, zodat het harder groeit (en soms zelfs waardevoller wordt dan de ouder). Als het digitale kind niet losgelaten wordt kan dit gevaarlijk zijn voor het niet kunnen aantrekken van talent of leiden tot een eindeloze strijd tussen nieuwe (digitale) en oude business.

Klein maar fijn
Digitalisering is niet alleen een topprioriteit bij grote bedrijven. Kleine bedrijven erkennen het belang en lijken zelfs meer baat te hebben bij digitalisering. In een recent onderzoek van IDC onder 3200 besluitvormers geeft ongeveer de helft aan dat digitale technologieën MKB-ers helpen om gelijkwaardiger te concurreren met grote bedrijven. Daarnaast geeft 41% aan dat hun kleine schaal juist een voordeel is in het transformatieproces. Een sprekend voorbeeld is Living Proof. Dit high-end haarverzorgingsbedrijf digitaliseerde haar gehele proces binnen financiën, human resources, supply chain en productie, en liet een omzetgroei zien van maar liefst 300%. Dit alles met een minimale groei van slechts 30 medewerkers.

M eer weten?
Digitalisering biedt enorme mogelijkheden, maar door de hoeveelheid aan technologieën zien bedrijven vaak door de bomen het bos niet meer. Er ligt een enorme druk om businessmodellen te digitaliseren. Thijs Broekhuizen geeft hulp bij digitale transformaties op het gebied van het creëren van digitaal bewustzijn en het sparren over de ontwikkeling van digitale businessmodellen die waarde opleveren: voor de klant én het bedrijf.  

Wil je meer weten over dit onderwerp? Neem gerust contact op met Thijs (t.l.j.broekhuizen rug.nl) of het expertisecentrum (vinci@rug.nl).