Blog: Goede producten ontwikkel je met goede mensen!

Vinci-onderzoeker Prof.dr.ir. Jo M.L. van Engelen

Sinds 1991 doen we in Groningen onderzoek naar het vergroten van de kans op succes in de markt van innovatie inspanningen. Over deze ruim 25 jaar is daarin een interessante trend te ontdekken.

Een goed product-idee is een goed begin
In het begin focuste het onderzoek zich vooral op het beoordelen van de kansen van het nieuwe product- of dienstidee. Met een keur aan aspecten die in een vragenlijst werd meegenomen werd een getrouw beeld opgebouwd van het potentieel van de beoogde innovatie. Dat deden we, al zeggen we het zelf, niet onverdienstelijk. In afgerond 95 van 100 gevalsstudies voorspelden we correct of de innovatie later in de markt zou slagen of niet. Heel wat beter dan de destijds gerapporteerde gemiddelde slaagkans van 1 op 63 door het onderzoeksbureau Booz, Allen & Hamilton. We waren enthousiast over dat onderzoeksinstrument en we hebben voor (zeer) grote multinationals het instrument op maat doorontwikkeld.

Een goed team is nog veel beter
Toch bleef er iets aan onze wetenschappelijk nieuwsgierige gedachten knagen. Het is een wel erg sterk verhaal dat we helemaal aan het begin van een innovatieproject zo nauwkeurig kunnen bepalen of het productidee later in de markt gaat slagen of niet. Er kan op de lange weg naar de markt nog zoveel misgaan, en dat zou met deze methode allemaal kunnen worden voorzien? Uitgebreid aanvullend onderzoek leidde tot de constatering dat de methode deze voorspelling inderdaad bij herhaling kon waarmaken, maar om een andere reden dan we tot dat moment dachten. Omdat de onderzoeksmethode een vragenlijst bevatte die werd afgenomen onder de teamleden van het innovatieteam dat het nieuwe product moest gaan ontwikkelen, bleken we eigenlijk niet zozeer de kansen van het productidee te meten, maar de kansen van het team zelf. Met andere woorden: een goed team dat werkt aan een matige productinnovatie is heeft een aanzienlijke kans op succes, terwijl een matig team dat werkt aan een prachtige productinnovatie maar een bescheiden kans op succes maakt.

Maar een goed netwerk is het beste
In de laatste pakweg 15 jaar heeft onze aandacht dan ook gelegen bij het analyseren van de relaties tussen de teamleden. Daarenboven hebben we in deze analyses ook steeds meer partijen meegenomen buiten het team: de toeleveranciers, toekomstige afnemers, banken, adviseurs, politieke context, etc. Immers, nieuwe producten worden steeds gecompliceerder, ook de invloed van de voortschrijdende technologie is enorm. Een innovatieteam kan het doorgaans niet alleen af. Er is een heel complex aan interacties nodig om succesvol op de markt te komen met het nieuwe product. In onze moderne aanpak kiezen we daarvoor een benadering waarin we een grote groep betrokkenen onderzoeken (het team zelf, het bedrijf, de omgeving etc.) en bezien op welke wijze deze personen met elkaar interacteren. Op gebied van management aspecten, op creatieve aspecten, op informele relaties, en desgewenst meer.

Sociale Netwerk Analyse is cruciaal voor succes bij innoveren
Deze methodiek heet sociale netwerk analyse. We hebben dit al vaak toegepast, bijvoorbeeld bij een multinational in de buurt van Hoogezand die daardoor zijn positie ingrijpend heeft kunnen verstevigen en de werkgelegenheid kunnen garanderen. En momenteel in Friesland waar de provincie en andere initiatiefnemers de infrastructuur voor creatief ondernemerschap stimuleert. Maar binnenkort ook in de omgeving van Nijmegen waar in samenwerking met een lokale bank het ondernemerschap wordt bevorderd.

 Ook wij kunnen het niet alleen en werken graag samen. Intensief met collega’s van andere Groningse faculteiten, met andere universiteiten (Delft, Tilburg en Nijmegen) en met hogescholen (Leeuwarden en Groningen). En even intensief met bedrijfsleven en overheid, ook met u als u dat wil. Samen sta je sterker. Goede producten ontwikkel je immers met goede mensen.

Over de auteur
Jo van Engelen is sinds 1991 hoogleraar Bedrijfskunde aan de faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij doet al ruim 30 jaar onderzoek naar wat innovatie succesvol maakt. Daarnaast is hij bestuurlijk ervaren en diende in 2 Raden van Bestuur en dient of diende in 20 Raden van Commissarissen/Toezicht.

 U kunt contact met hem opnemen via jovanengelen@mac.com