Atoom
Het atoom vormt de kleinste bouwsteen van ieder chemisch element. De naam is afgeleid van het Griekse woord atomos (ἄτομος)‚ wat "ondeelbaar" betekent.
Geschiedenis
De Griekse filosoof Democritus van Abdera (ca. 460 v.Chr. – ca. 356 v.Chr.) postuleerde dat al het zijnde bestaat uit atomen die ondeelbaar en onveranderlijk zijn. Atomen vormen een aantal combinaties en tussen hen bevindt zich lege ruimte.
In 1808 publiceerde de Engelse natuur- en scheikundige John Dalton (1766 – 1844) de volgende theorie:
- elementen bestaan uit atomen
- atomen van hetzelfde element hebben dezelfde massa
- atomen van verschillende elementen hebben een verschillende massa
- atomen zelf veranderen nooit
Waaruit een atoom bestaat, wist Dalton niet.
Volgens het model van de Deense natuurkundige Niels Henrik David Bohr (1885 – 1962) bestaat het atoom uit een positief geladen atoomkern, die is opgebouwd uit positief geladen protonen en niet geladen neutronen, met daaromheen een wolk van negatief geladen elektronen. De elektronbanen zijn georganiseerd in schillen die, vanaf de kern gerekend, worden aangegeven met de letters K, L, M,...
Het aantal elektronen, het atoomnummer (Z), bepaalt om welk chemisch element het gaat: voor waterstof (chemisch symbool: H) is Z = 1 en voor lood (chemisch symbool: Pb) is Z = 82.
In sommige kernen kunnen proton en neutron in elkaar overgaan. Dergelijke kernen zijn niet stabiel en vertonen kernverval. Elektronen kunnen van baan verwisselen en als daarbij energie vrijkomt, kan dit leiden tot het uitzenden van elektromagnetische straling in de vorm van licht- en röntgen-fotonen. In beide gevallen ontstaat ioniserende straling die onze gezondheid kan schaden.
Gerelateerde begrippen
| Laatst gewijzigd: | 11 april 2024 11:29 |