Towards rational vaccine design

Oratie: mw. prof.dr. A.L.W. Huckriede, 14.00 uur, Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Titel: Towards rational vaccine design

Leeropdracht: Vaccinologie

Faculteit: Medische Wetenschappen

Op weg naar rationeel vaccin design

Inenting tegen infectieziektes is de grote ‘success story’ in de geneeskunde, stelt prof.dr. Anke Huckriede in haar oratie. Verwoestende ziektes zoals de pokken zijn door vaccinatie volledig uitgeroeid; andere ziektes zoals mazelen komen in Nederland nog maar mondjesmaat voor. Toch zijn er ziektes als AIDS en malaria, waartegen geen werkzame vaccins bestaan, en bestaan er infecties zoals influenza, waartegen een hogere vaccineffectiviteit wenselijk zou zijn.

Vroeger werden vaccins voornamelijk via ‘trial and error’ gevonden. Tegenwoordig is echter een rationele aanpak van ‘vaccin design’ mogelijk, waarbij microbiologische, immunologische en farmaceutische kennis geïntegreerd worden. Rationeel vaccin design begint met het in kaart brengen van het type immuunrespons, dat voor een bepaalde infectie het meest effectief is. Vervolgens wordt gezocht naar vaccinformuleringen en vaccinatieroutes, die deze respons op een efficiënte en veilige manier kunnen opwekken.

Recente inzichten in de immunologie maken aannemelijk, dat de immuunrespons van een individu op een vaccin mede bepaald wordt door de som van eerdere ervaringen van zijn immuunsysteem, zijn ‘immuungeschiedenis’. Een uitdaging voor de toekomst is het ontwikkelen van vaccins, die rekening houden met deze immuungeschiedenis, vooral als het gaat om vaccins voor ouderen.

Ook het beste vaccin zal uiteindelijk weinig effect hebben als het niet door de bevolking wordt geaccepteerd. Juist door de indamming van infectieziektes via vaccinatie is het besef van hun gevaren tanende en daalt de bereidwilligheid om zichzelf of zijn kinderen in te laten enten. De enige oplossing voor dit probleem is gelegen in heldere communicatie over de baten en risico’s van vaccinatie en verantwoordelijke omgang met vaccinatieadviezen.

Contact: via de persvoorlichters van het UMCG, tel. 050-361 2200, e-mail: communicatie@umcg.nl