De hervorming van het Europese emissiehandelssysteem begint te werken (blog)

De uitstoot van broeikasgassen moet worden teruggedrongen. Om dit doel te realiseren heeft de Europese Unie in 2005 het Europese emissiehandelssysteem ontworpen. Een marktinstrument waar jarenlang veel kritiek op was, maar inmiddels is herzien. De sterke stijging van de CO2-prijs is een teken dat deze hervorming begint te werken.

Hoe zit het ook alweer?

Het Europese emissiehandelssysteem (EU ETS) wil de uitstoot van broeikasgassen tegen zo laag mogelijke kosten verminderen om de klimaatdoelstellingen te realiseren. Er wordt hiervoor verhandeld in emissierechten die het recht geven om een bepaalde hoeveelheid broeikasgassen uit te stoten. Vragers en aanbieders handelen in emissierechten en zo komt er een CO2-prijs tot stand. Binnen het systeem is er een plafond van emissierechten afgesproken dat gelijkstaat aan de totale toelaatbare CO2-uitstoot per jaar.

Kritiek

Het probleem is dat er een te groot aanbod aan rechten op de markt is, wat als gevolg heeft dat de prijs van een emissierecht laag ligt. Bij de start van het systeem werden er dusdanig veel rechten gratis weggegeven, dat de markt helemaal is ingezakt. Daar kwam de economische crisis van 2008 nog eens bovenop. Door de lage prijs is uitstoten voor bedrijven goedkoper geworden dan investeren, waardoor zij nauwelijks gestimuleerd worden om CO2 te besparen. Het is dus hoognodig om dit handelssysteem de komende jaren te hervormen. Dit wordt gedaan door overtollige rechten uit de markt te halen, zodat de prijs omhoog gaat. Bovendien zullen er elk jaar minder gratis rechten worden vergeven.

Schot in de zaak

En dat vooruitzicht werpt nu al zijn vruchten af, want de prijs van een CO2-emmierecht schiet sinds dit jaar weer flink omhoog. Kostte het recht om een ton CO2 uit te stoten begin dit jaar nog ongeveer € 6, nu ligt de prijs op € 22. Uiteraard een goed teken, maar nog niet hoog genoeg om de doelen uit het klimaatakkoord van Parijs te behalen. Uit internationaal onderzoek is gebleken dat hiervoor een prijs nodig is van rond € 40 tot € 80 in 2020. Het huidige plafond is voldoende om de CO2-uitstoot met 40% terug te brengen in 2040. Maar om de doelen van Parijs te halen, zal het verhoogd moeten worden naar 55%.

Succesvolle energietransitie

We zijn er dus nog lang niet. De prijs stijgt, maar uiteindelijk is het enige doel om de CO2-uitstoot naar beneden te brengen. Is de prijsverandering voldoende om een economische omslag teweeg te brengen die klimaatverandering vereist? In het vijfdaagse executive programma Succesvolle Energietransitie met Multidisciplinaire Aanpak van prof. dr. Machiel Mulder praten we graag met u verder over hoe dit streven gerealiseerd kan worden. We gaan in op de gevolgen van deze plannen en maatregelen en hoe bedrijven en overheden daarop in kunnen spelen. Dus als u de energietransitie vorm gaat geven en uw kennis hierover verder wilt ontwikkelen, is dit programma een goede keuze voor u! De groep start op 14 maart 2019.

Bronnen:
FD
Emissieautoriteit
GroenLinks (registratiepagina bestaat niet meer)