Voorspellen effect kankerbehandeling

Kathrin Thedieck (Kindergeneeskunde, UMCG) doet onderzoek naar de ziekte Tubereuze Sclerosis Complex (TSC). Dit is een aangeboren aandoening waarbij in nagenoeg alle organen en weefsels goedaardige tumoren ontstaan. Thedieck wil een model ontwikkelen waarmee voorspeld kan worden of een bepaalde kankerbehandeling effect zal hebben. Wanneer dit lukt voor TSC, is het model ook relevant voor de behandeling van (kwaadaardige) kankersoorten als borstkanker, darmkanker of hersentumoren.

TSC gaat veelal gepaard met epilepsie, verstandelijke beperkingen, huidafwijkingen, nier-, oog-, en hartproblemen. TSC komt voor bij minstens 1 op 10.000 mensen. Wereldwijd lijden ongeveer 2 miljoen mensen aan de ziekte. De aandoening is voorlopig niet te genezen, dus beperkt de behandeling zich tot het bestrijden van de symptomen.

De tumoren die door de ziekte ontstaan, zijn in eerste instantie goedaardig, maar kunnen tot problemen leiden afhankelijk van de ligging en de grootte van de tumor. Soms krijgt de patiënt te maken met kwaadaardige tumormutaties. De symptomen verschillen sterk van persoon tot persoon. Sommige patiënten vertonen alleen beperkte huidafwijkingen, andere patiënten hebben meer aangetaste organen en worden soms zwaar hulpbehoevend.

Wiskundige modellen

Bij de ziekte is er sprake van een tot nu toe onbekend samenspel van factoren in het menselijk lichaam. Wat is de invloed van eerdere medicijnbehandelingen? Welke processen in het menselijk lichaam en welk samenspel van deze processen maken dat er opeens agressieve kanker ontstaat?

Eigenlijk speelt dit probleem bij alle kankerbehandelingen waar de patiënt plotseling geen baat meer heeft bij de behandeling en ogenschijnlijk de tumoren sterker groeien bij voorzetting van de behandelingen, terwijl ze eerder juist verdwenen. Om dit fenomeen te onderzoeken, analyseert Thedieck de processen die bij TSC van invloed zijn op de tumorontwikkeling en verwerkt deze in dynamische, wiskundige modellen. Met behulp van deze modellen wordt geprobeerd het resultaat van therapeutische behandelingen te voorspellen. Wanneer dit voor TSC lukt, is het model ook relevant voor kankersoorten met soortgelijke genetische veranderingsprocessen als borstkanker, kanker in de dikke darm, hersentumoren, enz.

Financiering onderzoek

Ter ere van haar 100-jarig bestaan heeft familiebedrijf Koninklijke Van Wijhe Verf geld ingezameld voor het onderzoek van Thedieck. Op 30 mei 2016 waren CEO Marlies van Wijhe, RUG alumna Bedrijfskunde, en haar zus Marijke Van Wijhe, manager design en identiteit, in Groningen om een bedrag van € 15.500 te overhandigen aan Kathrin Thedieck. Voor Thedieck is dit extra geld zeer belangrijk. Zij kan hiermee een 'proof of concept' ontwikkelen om daarna grotere, Europese subsidies aan te schrijven voor verdere financiering van haar onderzoek. In totaal heeft Thedieck hiervoor ca. € 70.000,- nodig. Met hulp van het Ubbo Emmius Fonds werd eerder al € 51.000,- opgehaald onder verschillende fondsen en donateurs, waarmee de benodigde € 70.000,- nagenoeg is opgehaald.

Meer informatie:

• Van Wijhe Verf steunt onderzoek ter ere van 100-jarig bestaan
• Persoonlijke pagina Thedieck
• Wetenschappelijke artikelen Thedieck