Nowhere to hide: identifying AGN in the faint radio sky
| Promotie: | Dhr. J.F. (Jack) Radcliffe |
| Wanneer: | 23 april 2019 |
| Aanvang: | 11:00 |
| Promotors: | prof. dr. P.D. (Peter) Barthel, prof. dr. M. Garrett |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Science and Engineering |
Beter zicht op zwarte gaten in het hart van sterrenstelsels
Zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels kunnen materie uit hun omgeving opzuigen, en dat proces levert de klasse van zogenaamde Actieve Sterrenstelsels op. Deze actieve “monsters” vertonen ook materiestromen naar buiten toe, in de vorm van winden en straalstromen en spelen door die processen een belangrijke rol tijdens de groei en opbouw van het heelal sinds de oerknal. Het identificeren en vervolgens onderzoeken en begrijpen van actieve sterrenstelsels is daarom van groot belang. Dat identificeren is relatief eenvoudig in het nabije heelal, maar in het verre heelal is dat moeilijker doordat de actieve kernen verduisterd kunnen zijn door stof in de sterrenstelsels.
Omdat radiogolven geen last van stofverduistering hebben, voerde Jack Radcliffe waarnemingen uit met radiotelescopen. Met name de Very Long Baseline Interferometry (VLBI) techniek - netwerken van radiotelescopen die soms zelfs over verschillende continenten verspreid staan - heeft unieke nieuwe informatie over de aanwezigheid en de aard van actieve kernen in verre sterrenstelsels opgeleverd.
Radcliffe beschrijft ook een nieuwe techniek waarmee een grote stap in gevoeligheid kon worden gezet, zodat het begrip van de processen in sterrenstelsels van het vroege heelal in belangrijke mate vergroot kon worden. De resultaten benadrukken het ongeëvenaarde belang van de VLBI techniek, zoals die voor dit proefschrift werd ingezet en verbeterd.
Tenslotte bracht Radcliffe de variabiliteit van verre actieve sterrenstelsels in kaart gebracht, door VLBI-gegevens verkregen over een periode van 20 jaar met elkaar te vergelijken. Die analyse bevestigde het vermoeden dat een actieve kern en radio-variabiliteit onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
Het promotieonderzoek van Jack Radcliffe vond plaats bij de afdeling Sterrenkunde van het Kapteyn Instituut met financiering van het Ubbo Emmius Fonds (RUG) en de Science and Technologies Facilities Council (University of Manchester). Hij werkt nu als postdoc aan de University of Pretoria / South African Radio Astronomy Observatory (SARAO).