Symptom network models in depression research

Netwerkbenadering biedt nieuwe aanknopingspunten voor onderzoek naar depressie

Waarom gaat bij de een een depressie weer over, en bij de ander niet? Dat was een van de vragen die centraal stond in Claudia van Borkulo’s promotieonderzoek. Zij beargumenteert dat deze en andere vragen over depressie het beste beantwoord kunnen worden met de netwerkbenadering van de psychopathologie. Daarin wordt depressie benaderd als een netwerk van onderling samenhangende symptomen. Ze ontwikkelde met statistische technieken een nieuwe methode, de IsingFit (eLasso) methode, waarmee een symptoomnetwerk afgeleid kan worden uit empirische data.

Als je erop let, zijn er volgens Van Borkulo overal netwerken. Neem een groot bedrijf met verschillende afdelingen waarin medewerkers regelmatig samenwerken. Die medewerkers vormen de knopen in het (sociale) netwerk. In de pathopsychologie, waarin gekeken wordt naar de oorzaken van mentale stoornissen zoals depressie, zijn de knopen geen mensen maar symptomen zoals vermoeidheid en gebrek aan eetlust. Omdat mensen met depressieve klachten vaak meerdere symptomen tegelijk krijgen, ontwikkelde Van Borkulo samen met haar collega’s een nieuwe statistische methode om de netwerkstructuur (netwerkconnectiviteit) tussen deze symptomen te schatten. Deze ‘eLasso’ methode bleek in een validatiestudie een efficiënte methode om symptoomnetwerken in kaart te brengen.

Claudia van Borkulo (1971) studeerde Biochemistry and Molecular Biology (MSc) aan de Vrije Universiteit Amsterdam en Psychological Methodology (MSc) aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Haar promotieonderzoek vond plaats binnen een samenwerkingsverband tussen de UvA en de Rijksuniversiteit Groningen en werd gefinancierd door GGZ Friesland. Van Borkulo is nu als postdoc onderzoeker verbonden aan de UvA. De titel van haar proefschrift is: “Symptom network models in depression research: From methodological exploration to clinical application”.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/763caf88-b1b0-43bb-bccd-bcc16e1ba7fa