Navigating waterway renewal
| Promotie: | Dhr. J.J. (Jannes) Willems |
| Wanneer: | 13 september 2018 |
| Aanvang: | 12:45 |
| Promotors: | prof. dr. E.J.M.M. (Jos) Arts, prof. dr. J. (Johan) Woltjer |
| Copromotor: | dr. T. (Tim) Busscher |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Ruimtelijke Wetenschappen |
Vervanging waterinfrastructuur te beperkt aangepakt
Nederland staat voor een grootschalige vervangings- en renovatieopgave van verouderde sluizen, stuwen en bruggen in haar vaarwegennet. Die vervanging zal de komende jaren meer aandacht moeten krijgen dan het aanleggen van nieuwe infrastructuur. Een operatie waar miljarden euro’s mee gemoeid zijn. Dit biedt kansen om bestaande infrastructuur te transformeren en gebiedsontwikkeling te bewerkstelligen, maar volgens promovendus Jannes Willems worden deze mogelijkheden maar beperkt aangegrepen.
Willems onderzocht voor zijn promotie hoe infrastructuurplanologen anticiperen op de vervangingsopgave en welke nieuwe beleidsrichtingen worden verkend. Hij onderzocht specifiek het Nederlandse hoofdvaarwegennet. Willems stelt dat vervanging vooral gezien wordt als een beheerdersvraagstuk, zonder grote beleidsdiscussies of politieke discussies. Volgens Willems is vervanging een overzichtelijke taak voor beheerder Rijkswaterstaat, zonder grote betrokkenheid van andere overheden. De focus ligt op technische aspecten van het vervangen. Er is vaak slechts budget gereserveerd voor het één-op-één vervangen van objecten. De nadruk ligt dus al met al op de instandhouding van het netwerk en op de bestaande transportfunctie en niet op doorontwikkeling.
Toch ontstaan er voorzichtig ook al wat nieuwe praktijken, waarbij verouderde infrastructuurobjecten in relatie tot een groter gebied worden beschouwd. Daarbij is naast transport ook oog voor recreatie, energieopwekking of natuurontwikkeling. Maar deze nieuwe manier van denken zorgt ook voor meer betrokken partijen. Die hebben elk hun eigen belangen, budgetten en tijdspaden. Dominante partijen zien vaak slechts een beperkte meerwaarde en noemen zulke nieuwe samenwerkingen al snel risicovol. In de praktijk stranden deze pogingen dan ook meestal.
Grote spelers als Rijkswaterstaat en het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat beseffen echter ook dat ze de groeiende budgetten voor vervanging anders moeten/kunnen inzetten. Ze staan wel steeds meer open voor nieuwe initiatieven. Door pilots en verkennende studies groeit het besef dat het bestaande in stand houden politiek lastiger te verkopen zal zijn. Immers, er moet veel budget worden uitgetrokken voor dingen die er al zijn. Onderhoud is politiek gezien ‘niet sexy’. Door het integreren van meerdere doelen kan het vervangen van infrastructuur een aanjager zijn voor gebiedsontwikkeling, wat voor zowel de nationale als regionale overheid tot win-winsituaties kan leiden.