Van Colonia Agrippina tot Kölle alaaf. Religie en cultuur in Keulen

Samenvatting

De bacheloropleiding Theologie is een inhoudelijk sterke opleiding waarin de wisselwerking tussen religie en cultuur centraal staat. De opleiding is kleinschalig, de lijnen tussen studenten en docenten zijn kort en het communitygevoel is sterk ontwikkeld. De meerwaarde van de invoering van learning communities in het curriculum is voor dit type opleiding vooral gelegen in het in het in de vorm van projectonderwijs aanleren van praktische competenties (samenwerken, plannen, organiseren en theoretische inzichten in praktijksituaties leren toepassen) die in het reguliere onderwijs te weinig aandacht krijgen, maar die gelet op de eindkwalificaties van de opleiding relevant zijn en volgens de studenten ook meer aandacht behoeven (NSE 2014).

In het huidige curriculum worden kennis en (onderzoeks)vaardigheden weliswaar op verschillende manieren toegepast op praktijksituaties, maar dit vindt meestal plaats in opdrachten van beperkte omvang. Gewoonlijk gaat het dan om individuele opdrachten. Het verruimen van de leeromgeving tot buiten de opleiding zal de verdieping in de wijze waarop de dynamiek tussen religie en cultuur in een sterk door het christendom gevormde samenleving in gestalte heeft gekregen, ten goede komen.

De Faculteit Religie, Cultuur en Maatschappij wil daarom in 2015-2016 haar studenten Theologie binnen een learning community onder begeleiding van twee of meer docenten een veldwerkonderzoek laten voorbereiden, uitvoeren en evalueren. Deze onderwijsvorm biedt studenten tevens de mogelijkheid om gezamenlijk in een niet- academische setting aan een onderzoek te werken en hierdoor competenties op het gebied van onderzoek en samenwerken te ontwikkelen die elders in de opleiding minder sterk aan bod komen.

Het voorstel is om de tweedejaarsstudenten Theologie facetten van de lange cultuurgeschiedenis van de stad Keulen te laten ontdekken en in kaart te brengen op basis van een door henzelf voorbereid en uitgevoerd vijfdaags veldwerkonderzoek. Het onderzoek zal toegespitst zijn op de dynamiek tussen religie en cultuur in Keulen door de eeuwen heen, zoals die zich manifesteert in de kunst en de architectuur, maar ook in de collectieve herinnering van de stad. De stad Keulen biedt unieke toegangen tot het religieuze en culturele verleden: vanaf de tijd van de Romeinse kolonie (Römisch-Germanisches Museum) via het middeleeuwse aartsbisdom (de vele romaanse kerken, de gotische Dom, het Museum Schnütgen en het Wallraf-Richatz- museum) tot aan de Tweede Wereldoorlog (verwoeste stad in 1945) en de moderne (religieuze) kunst (Museum Ludwig en het eigentijdse Columba-museum). Op basis van literatuuronderzoek en veldwerk/publieksonderzoek in Keulen werken studenten gezamenlijk aan een serie cultuurhistorische studies over deze stad. De resultaten daarvan worden, voorzien van een inleiding, in een syllabus gebundeld en gedrukt.

De beoogde learning community zal studenten een betekenisvolle praktijkervaring bieden en vormt daarmee een belangrijke aanvulling op het huidige curriculum. Wanneer naar aanleiding van deze pilot een of meer learning communities standaard deel gaan uitmaken van het curriculum, dan onderscheidt de opleiding zich ook duidelijk van andere bacheloropleidingen Theologie in Nederland. Daarmee komt de faculteit tegemoet aan een van de door de QANU- commissie Theologie en Religiestudies genoemde kritiekpunten in het State of the Art Rapport dat naar aanleiding van de clustervisitatie in 2013 verschenen is.