Veldwerkonderzoek naar religieuze diversiteit in Den Haag

Contactpersoon

dr. Marjo Buitelaar. m.w.buitelaar rug.nl

Samenvatting

De bacheloropleiding Religiewetenschappen is een sterk theoretisch georiënteerde, interdisciplinaire opleiding waarin de wisselwerking tussen religie en cultuur centraal staat. De opleiding is kleinschalig, de lijnen tussen studenten en docenten zijn kort en het communitygevoel is sterk ontwikkeld. De meerwaarde van de invoering van learning communities in het curriculum is voor dit type opleiding vooral gelegen in het in de vorm van projectonderwijs aanleren van praktische competenties (samenwerken, plannen, organiseren en theoretische inzichten in praktijksituaties leren toepassen) die in het reguliere onderwijs te weinig aandacht krijgen, maar die gelet op de eindkwalificaties van de opleiding relevant zijn en volgens de studenten ook meer aandacht behoeven (NSE 2014).

In het huidige curriculum worden kennis en (onderzoeks)vaardigheden weliswaar op verschillende manieren toegepast op praktijksituaties, maar dit vindt meestal plaats in opdrachten van beperkte omvang. Gewoonlijk gaat het dan om individuele opdrachten. Het verruimen van de leeromgeving tot buiten de opleiding zal de verdieping in de wijze waarop de dynamiek tussen religie en cultuur in de hedendaagse multiculturele Nederlandse samenleving gestalte krijgt, ten goede komen.

Het voorstel is om tweedejaarsstudenten Religiewetenschappen een vijfdaags veldwerkonderzoek in de stad Den Haag te laten voorbereiden en uitvoeren, op basis daarvan een onderzoeksrapport te laten schrijven en de resultaten te gebruiken voor het schrijven van een opiniërend artikel voor een Nederlands dagblad. Het kwalitatieve onderzoek zal toegespitst zijn op (religieuze) diversiteit in de hedendaagse multiculturele samenleving en de vraag hoe de stad Den Haag hiermee omgaat. Het onderzoek sluit daarmee aan bij het RUG speerpunt Sustainable Society, meer specifiek bij het maatschappelijke thema ‘Inclusion’. manifesteren religieuze en allochtone groepen (Marokkanen, Turken, Hindoestanen, Indo’s, Surinamers) zich in Den Haag, hoe kijken inwoners aan tegen (religieuze) diversiteit in hun wijk en hoe gaat het stadsbestuur om met (religieuze) diversiteit in haar stad?

De beoogde learning community zal studenten een betekenisvolle praktijkervaring bieden en vormt daarmee een belangrijke aanvulling op het huidige curriculum. Wanneer naar aanleiding van deze pilot een of meer learning communities standaard deel gaan uitmaken van het curriculum, dan onderscheidt de opleiding zich ook duidelijk van andere bacheloropleidingen Religiewetenschappen in Nederland. Daarmee komt de faculteit tegemoet aan een van de door de QANU-commissie Theologie en Religiestudies genoemde kritiekpunten in het State of the Art Rapport dat naar aanleiding van de clustervisitatie in 2013 verschenen is.

Best Practices

The LC project 'Anthropology of the multicultural city' was integrated into existing BA1 & BA2 methodology courses for students in Religious Studies. In addition to these parallel methodology courses, every other week we organised joint meetings in which literature and methodological issues concerning anthropology in the city were discussed. During each meeting, after a (guest)lecture, a small mixed group of BA1 & BA2 students prepared a presentation about literature concerning ethnographic research in a multicultural city, resulting in adding key themes and concepts to a collective 'topic list' that would be used for fieldwork in in Rotterdam. In addition, mixed couples of BA1 & BA2 students prepared their own small fieldwork project in Oud West.

The LC projected culminated in a week of ethnographic field work in Oud West, Rotterdam. To enhance the formation of a learning community, all organisational tasks were distributed among the students (e.g. contacting the hostel, organising the use of voice-recorders, managing a group whatsapp, etc.). During the week of fieldwork, our home base was 'De Leeszaal', a community centre in Oud West. In addition to guest lectures and joint excursions for which the students took turns writing reports about, students carried out their own fieldwork project in BA1 & BA2 couples. On the last day all participants were invited for a festive meeting with drinks and snacks during which the students presented the preliminary results of their research.

The LC project was highly successful and the fieldwork will be integrated into the regular BA programme. The main factors contributing to the close-knit learning community thus developed were the following:

• By combining classes and working in mixed groups, BA1 students learned from BA2 students, while BA2 students realised how much they had learned already and reactivated their acquired knowledge through their cooperation with their BA1 peers.
• Taking students away from their everyday environment into a new setting for an intensive week of fieldwork enhanced teambuilding and mutual commitment.
• By distributing tasks and working with group presentations, students acquired a sense of shared responsibility for both the content and the organisation of their own learning processes.
• The LC project allowed students to acquire practical experience in setting up, carrying out and analysing a collaborative qualitative research project.