Wetenschap Werkt |Deze app helpt duizenden vrouwen met urineverlies

Wetenschappers werken dag in, dag uit aan oplossingen voor uiteenlopende problemen. Van nieuwe medicijnen tot slimme landbouwtechnieken: ons onderzoek helpt de samenleving vooruit. Maar dat is niet altijd direct zichtbaar. In deze rubriek laten we daarom met verhalen over impactvolle innovaties, producten en ideeën zien dat wetenschap wérkt!

Ruim de helft van de volwassen vrouwen krijgt te maken met urineverlies, en een kwart van de vrouwen heeft er aanzienlijk last van. Anne Loohuis (UMCG/Faculteit Medische Wetenschappen) ontwikkelde een wetenschappelijk onderbouwde app waarmee vrouwen hun urineverlies onder controle kunnen krijgen met behulp van informatie en oefeningen.

Grote impact op kwaliteit van leven, hoge kosten voor de maatschappij en een intensieve behandeling voor zowel patiënten als zorgverleners: volgens Loohuis zijn de gevolgen van urineverlies bij vrouwen groot. Daarom startte ze in 2014 met onderzoek naar de effectiviteit van apps die beloven patiënten te kunnen helpen. Loohuis: ‘Er waren ook toen al honderden apps voor urineverlies, maar er was nog geen onderzoek naar de werkzaamheid gedaan. Dat is wel belangrijk om te weten, vooral nu de overheid meer inzet op digitale zorg.’

URinControl

Om dit te testen, ontwikkelde Loohuis een app die verschillende vormen van urineverlies bij vrouwen zou moeten kunnen behandelen: URinControl. De app werkt als volgt: vrouwen met urineverlies gaan zelf aan de slag met een trainingsprogramma op maat. De app leert hen oefeningen om aandrang te verleggen (bij aandrangincontinentie, urineverlies als je plotseling voelt dat je moet plassen) en bekkenbodemspieren te versterken (bij inspanningscontinentie, urineverlies bij sporten, maar ook hoesten of lachen). De app geeft vrouwen inzicht in hun voortgang, die ze vervolgens kunnen delen met de huisarts of fysiotherapeut. Behandelaars kunnen zelfs op afstand meekijken in de app.

App

Loohuis bestudeerde vervolgens twee groepen vrouwen met urineverlies om de werking van de app te testen: zij die een reguliere behandeling via de huisarts volgden, en zij die de app downloadden. Het resultaat? Na vier en twaalf maanden waren beide groepen vrouwen net zo goed geholpen. Loohuis: ‘We zagen een vermindering van het urineverlies en een verbetering van de kwaliteit van leven. Dat was een significant verschil ten opzichte van het begin van het onderzoek. De app bleek daarmee echt relevant voor de zorg, want het kan veel kosten besparen. Dat gaat om zo’n €160 per patiënt per jaar.’

Laagdrempelig gebruik

Dankzij de mooie resultaten wisten Loohuis en team in 2021 een ZonMW-subsidie binnen te slepen om de app te verfijnen en gratis aan te kunnen bieden. Loohuis: ‘Dat was ook ons doel, dat iedereen er op een laagdrempelige manier gebruik van kan maken.’ Toen de app gereed was, kwam die op Thuisarts.nl te staan en in vakliteratuur voor bijvoorbeeld huisartsen, zowel nationaal als internationaal. Loohuis: ‘Hierdoor groeide het aantal gebruikers telkens weer een beetje. Maar het was nog niet genoeg.’

€5 miljoen bespaard

In 2023 volgde een implementatiesubsidie van ZonMW. ‘Daarmee hebben we nu twee jaar campagne kunnen voeren, door expliciet contact te zoeken met zorgverleners, private en maatschappelijke partijen die zich met urineverlies bezighouden. En we hebben een challenge bedacht voor gebruikers om het met vrouwen in hun eigen kringen te delen’, zegt Loohuis. Het resultaat is ernaar. Loohuis: ‘We hebben ondertussen ruim 31.000 gebruikers van de app. Omgerekend heeft dit al een besparing van rond de €5 miljoen opgeleverd.’

Ook is URinControl één van de drie apps in het project Digitale Gezondheidsapps van Zorgverzekeraars Nederland, een pilot in 2025 voor duurzame financiering en implementatie van gezondheidsapps in de zorg.

Belangrijke inzichten

Bovendien geeft de app belangrijke inzichten voor op de lange termijn. Loohuis: ‘De app leert ons enorm veel over onderzoek naar en de ontwikkeling en implementatie van digitale zorg. Daarmee is de app een mooi uitgangspunt voor allerhande vragen rondom digitalisering van zorg, zowel vanuit onderzoek als de zorgpraktijk.’

Interesse? Je kunt de app downloaden via de Google Play-store of de App Store . Kijk voor meer informatie op de website .

Wil je meer weten over Wetenschap werkt? Bekijk dan de overzichtspagina voor alle edities.