Samenwerking met de fossiele industrie: dialoogtafel twee

Op 18 juli 2023 was er een tweede dialoogtafel over samenwerking van de RUG met de fossiele industrie. De bijeenkomst in de Bernoulliborg, die werd bijgewoond door studenten, onderzoekers en promovendi, werd geleid door hoogleraar natuurkunde Caspar van der Wal. Een belangrijke conclusie was dat het wenselijk is het gesprek hierover in brede kring te blijven voeren en dat transparantie over samenwerking met de fossiele industrie essentieel is.

Heldere definities

Om de gesprekken te kunnen voeren, is eerst duidelijkheid nodig over definities. Wat verstaan we onder ‘fossiele industrie’? Zijn dit organisaties die alleen verantwoordelijk zijn voor de productie van fossiele energie en de uitstoot van CO2, of zijn dit ook de organisaties die fossiele halffabrikaten verwerken tot talloze producten: van stoelen en kleding tot autobanden. Iedereen beseft dat we vooralsnog niet zonder kunnen. En ook: waar ligt de grens? Als we bijvoorbeeld stoppen met de samenwerking met de fossiele industrie, geldt dit dan ook voor de bedrijven waaraan die industrie haar producten levert?

Sleeping with the devil?

Is het überhaupt mogelijk om niet samen te werken met de fossiele industrie? Of is samenwerking juist de meest efficiënte manier om veranderingen te bewerkstelligen, door de industrie te voeden met wetenschappelijke inzichten. Is dat ‘sleeping with the devil’ en moeten we onszelf bevrijden van de afhankelijkheid van de fossiele industrie, of hebben we de expertise en data van de fossiele industrie voor het onderzoek hard nodig? Meer vragen dan antwoorden, maar over één ding waren alle aanwezigen het eens: universiteiten, en dus ook de RUG, moeten transparant zijn over met wie ze samenwerken en hoe.

Transparantie

De discussie is gediend bij openheid en transparantie. Universiteiten hebben de plicht de juiste feiten te presenteren. Er is een gebrek aan informatie, bijvoorbeeld over de soort, de schaal en de omvang van samenwerking met de fossiele industrie. Die informatie moet voor iedereen toegankelijk zijn. Een goed begin is deze website die inzichtelijk maakt met welke partijen universiteiten samenwerken in de fossiele industrie: www.mappingfossilties.org.

Regels en kaders

Het zou goed zijn om de samenwerking te reguleren binnen kaders waarbij ook duidelijk wordt wat de problemen zijn als we ons buiten die kaders begeven. Wat mag de invloed zijn van een organisatie op onderzoeksprojecten? Hoe bepalen we wat binnen en wat buiten onze kaders valt en hebben we daar bijvoorbeeld een ethische adviescommissie voor nodig met vertegenwoordigers vanuit de hele RUG-gemeenschap? Over de richtlijnen die we hanteren moeten we open en transparant communiceren naar de buitenwereld. Die duidelijkheid moet er ook zijn over wat er met onderzoeksresultaten wordt gedaan: Open Science dus.

Hoe verder?

Het College van Bestuur bedankt de deelnemers aan beide dialoogtafels. De inzichten en meningen die naar voren kwamen tijdens de discussies, vormen waardevolle informatie voor verdere ontwikkeling van het beleid over samenwerking met de fossiele industrie.