Als onderzoek een onderneming wordt

Als onderzoeker wil je graag dat jouw onderzoek hét verschil maakt in de samenleving. Dat verschil zou je kunnen maken door je kennis naar de markt te brengen en een startup te beginnen. Maar daar komt een hele nieuwe uitdaging bij: de “business” kant van een bedrijf. Daar heeft een onderzoeker vaak hulp bij nodig. In Groningen kunnen start-ups dan bijvoorbeeld aankloppen bij Stichting Business Generator om hulp te krijgen bij de eerste stappen. Ze helpen start-ups uit alle wetenschappelijke richtingen, zo ook medische start-up Protyon.

^{Tekst: Hannah de Nobel, Afd. Communicatie RUG / Foto’s: Siese Veenstra}

Stichting Business Generator is één van de organisaties die hulp biedt aan onderzoekers die vanuit de RUG of het UMCG een startup willen oprichten. Hier komen veel dingen bij kijken; zoals onder andere het verkennen van marktmogelijkheden, het beschermen van intellectueel eigendom of het vinden van vroege fase financiering. Ook verstrekt de Business Generator leningen aan ondernemers die verbonden zijn aan de RUG of het UMCG, om de eerste stappen te zetten richting een start-up die klaar is voor investeerders.

Ideeën om de maatschappij te helpen

Anne Been ziet als directeur van de Business Generator zo'n vijftig intakes per jaar langskomen. Vanuit hun kantoor in Start-up City op Zernike werkt het team van de Business Generator mee aan de eerste meters van allerlei onderzoekers die het ondernemerschap aangaan. Stuk voor stuk hebben die ideeën waarvan zij denken dat het direct impact op de maatschappij kan maken.

In Groningen is volgens Been een heel ecosysteem om ze te ondersteunen en te faciliteren. “Het is geweldig om daar aan mee te werken. Iedereen die actief is in dit proces wordt gedreven door het willen maken van impact. Het geeft enorm veel energie om bij te dragen aan die enorme potentie,” zegt hij. Zo vertelt Been dat hij onder andere nauw samenwerkt met VentureLab North, het UMCG Innovation Center, RUG Ventures, het RUG IP-team en nog meer partijen die ieder hun eigen expertise hebben op het gebied van beginnend ondernemerschap.

Terug naar de wetenschap

Toch slaagt landelijk gezien volgens Been slechts een klein percentage van de initiatieven erin om een succesvolle start-up te worden. Er zijn veel beren op de weg, onder andere dat onderzoekers in veel gevallen zelf niet de CEO van een startup willen worden. “De onderzoeker blijft dan inhoudelijk natuurlijk nog wel betrokken, maar iemand anders moet de kar trekken in de start-up. Het vinden van dergelijke personen, maar bijvoorbeeld ook het ophalen van financiering in een hele vroege fase kan soms lastig zijn", legt hij uit. Met de juiste kennis en ondersteuning valt hier gelukkig veel te verbeteren.

De Business Generator probeert als faciliterende organisatie die weg dus zo begaanbaar mogelijk te maken. En volgens Been zijn de resultaten zichtbaar: “Als Groninger kennisinstellingen brengen we momenteel een bovengemiddeld aantal start-ups voort, wanneer we dit vergelijken met het landelijke beeld bij de kennisinstellingen”.

Geldzaken

Er moet dus aanvullende expertise bij start-ups betrokken worden, van mensen die de zakelijke kant begrijpen en verder kunnen helpen. Dat is ook het geval bij medische start-up Protyon, waar door middel van kunstmatige intelligentie de behandeling van longkanker verbeterd wordt. In samenwerking met prof. dr. Matthew Groves, dr. Josef Melcr en dr. Rositsa Jordanova heeft Hoang Nguyen de taak op zich genomen om de commerciële kant van deze kennis te onderbouwen. Hij is Protyon’s Chief Operational Officer: "Geldzaken eigenlijk. Ja, de business meer in algemene zin", licht hij toe.

Matthew Groves, hoogleraar aan de RUG en Chief Science Officer van Protyon, vertelt hoe de wetenschappelijke kant er uitziet: “Uit onze pilot studie samen met de RUG en het UMCG blijkt dat het gebruik van moleculair moduleren van waarde is voor het selecteren van werkzame behandelingen voor nieuwe mutaties die ontstaan bij een tumor. Hiermee kunnen we een nauwkeurige inschatting maken welke behandeling het meest effectief zou kunnen zijn om het leven van kankerpatiënten te verbeteren en te verlengen”.

Een vertaalslag

In tegenstelling tot zijn drie onderzoeker-collega's bij Protyon heeft Hoang een achtergrond in de psychologie en business development. Dat was eerst wel even wennen. "Ja, ik heb heel wat artikelen moeten lezen voordat ik de expertise van Matthew en Josef begreep," vertelt hij. Geduldig legt hij de ingewikkelde software die Protyon ontwikkelt uit met behulp van peper- en zoutvaatjes die moleculen voor moeten stellen.

Zulke vertaalslagen zijn ook belangrijk om investeerders aan te trekken: "Je zult hen toch moeten kunnen overtuigen van wat je aan het doen bent, en op een duidelijke manier uitleggen waar ze in gaan investeren," stelt Nguyen. En dit is inmiddels ook gelukt, LUMO Labs en NOM investeren gezamenlijk zes ton in Protyon, die hier hun technologie en servicemodel verder mee kunnen ontwikkelen.

Klaar voor investeerders

Een start-up is ook niet zomaar klaar voor investeerders, eerst moeten er nog wat zaken geregeld worden. En voor die eerste voeten in de aarde heeft Protyon via de Business Generator een lening verkregen. “Daarvan hebben wij de eerste stappen kunnen zetten,” vertelt Nguyen. Zo konden ze bijvoorbeeld een eerste opzet van de prototype bouwen en de eerste juridische hulp betalen.

En zo hoopt Protyon grote impact te kunnen gaan maken bij het behandelen van longkanker. Het omzetten van onderzoek naar iets waar eindgebruikers mee geholpen worden, is de grote drijfveer zegt Nguyen. "Het leven van een kankerpatiënt te kunnen verlengen, of draaglijker te maken in de eindfase waar zij dan in zitten, dat is voor ons erg waardevol," vertelt hij.

Onderzoek naar uitbreiding

"Wij vinden het heel erg belangrijk om met de RUG en het UMCG verbonden te blijven," vertelt Nguyen namens het team van Protyon. Voor nu richt het bedrijf zich nog voornamelijk op longkanker, maar volgens Nguyen kan dat door middel van onderzoek nog worden uitgebreid. "De technologie is toepasbaar op allerlei andere soorten kankers, dus dat betekent dat je allerlei onderzoeksprojecten zou kunnen uitvoeren om ook andere type kankers of ziektes te kunnen behandelen", legt hij uit. Voorlopig staat Protyon in ieder geval nog niet stil, en zorgt de band tussen onderzoek en ondernemen voor echte veranderingen in de samenleving.

Lees meer

• Zes ton aan investeringen voor Protyon, health-tech start-up uit Groningen