Liekuut | Een dag geen vlees op je bord? Ja, dat helpt!

In ‘Liekuut’, Gronings voor rechtuit of rechtdoorzee, delen we maandelijks de blik van één van onze wetenschappers op een actueel thema. Zo laten we zien dat RUG-onderzoekers een bijdrage leveren aan het maatschappelijke debat.

Tijdens de Nationale Week zonder Vlees en Zuivel (6 t/m 12 maart) wordt er opgeroepen om geen dierlijke producten te eten. Maar heeft dat zin? Ga je de wereld redden wanneer jij zo nu en dan een biefstukje overslaat? Ellen van der Werff, universitair hoofddocent omgevingspsychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, zegt van wel.

Dubbel impact

Ellen van der Werff: ‘Ik kan er kort over zijn: ja het heeft zin om geen vlees meer te eten. Vlees en zuivel hebben een grote impact op het milieu, en wij hebben heel directe invloed op wat we eten. Ook als jij, in je eentje, geen vlees eet heeft dat impact. Jouw keuzes dragen direct bij aan het verminderen van uitstoot van broeikasgassen en watergebruik. Hoe klein dat effect ook is, het is een effect. Maar het belangrijkste is: we leven niet in een vacuüm. Jouw gedrag heeft ook invloed op de mensen om je heen. Wanneer jouw familieleden of vrienden zien dat jij (nu even) geen vlees eet, inspireer je ze mogelijk dat ook eens te proberen. Op die manier heeft jouw vegetarische of veganistische maaltijd twee keer impact.’

Heilig (soja)boontje

‘Vlees eten zit diep ingebakken in onze cultuur en het heeft daarnaast ook een grote sociale component: eten doen we vaak samen met ons gezin of met vrienden. En het is niet vreemd dat je je bezwaard voelt wanneer je (steeds) moet vragen of er rekening gehouden kan worden met jouw nieuwe plantaardige dieet. Daarnaast is de keuze om geen vlees en/of zuivel te eten vaak een morele keuze. Wanneer je ervoor kiest om geen vlees meer te eten, geef je voor veel mensen een soort signaal af waarmee je zegt dat het niet oké is dat zij wél vlees eten. Dat maakt iets los, en mensen kunnen zich daardoor aangevallen worden, zoals blijkt uit onderzoek van mijn collega Jan Willem Bolderdijk. Hij concludeerde dat mensen niet gezien willen worden als aso, maar ook niet als heilig boontje.’

Heel veel kleine beetjes

‘Het is heel makkelijk om te denken “wat draag ik nu bij aan het probleem, het is een druppel op de gloeiende plaat wanneer ik mijn gedrag verander!” Dat lijkt echter vooral een strategie te zijn die we inzetten ons gedrag niet te hoeven veranderen. Als het gaat om klimaatverandering is het niet zo dat het, wanneer we een bepaald punt bereiken, allemaal niet meer uitmaakt wat je doet. Natuurlijk hebben we bij een bepaald niveau van uitstoot gigantische problemen, maar iedere gram CO2 die we minder uitstoten en elke liter water die we niet gebruiken telt mee. Dus als jij daaraan bij kan dragen, dan heeft dat zin. Minder vlees eten is misschien niet de makkelijkste of meest comfortabele optie, maar een heel grote groep mensen doet het wel, juist vanwege deze reden: het maakt uit en je draagt bij aan het verminderen van het probleem.’

Overzicht van alle 'Liekuut' opiniestukken.