Vidi-beurs voor zeven onderzoekers RUG/UMCG

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft aan Simon Friederich, Zoltán Lippényi, Maria Mazzoli, Sofia Ranchordás, Ward Romeijnders, Marie-José van Tol en Sandy Schmidt een Vidi-financiering van 800.000 euro toegekend. Hiermee kunnen zij de komende vijf jaar een eigen, vernieuwende onderzoekslijn ontwikkelen en een onderzoeksgroep opzetten.

Vidi is gericht op ervaren onderzoekers die na hun promotie al een aantal jaren succesvol onderzoek hebben verricht. Vidi maakt samen met de Veni- en Vici-beurzen deel uit van het NWO-Talentprogramma. Binnen het Talentprogramma zijn onderzoekers vrij om hun eigen onderwerp voor financiering in te dienen. In totaal dienden in deze Vidi-ronde 625 onderzoekers een ontvankelijk onderzoeksproject in voor financiering. Daarvan zijn 101 gehonoreerd.

RUG/UMCG-onderzoekers die een Vidi hebben ontvangen:

dr. Simon Friederich - De werkelijkheid redden met exotische causaliteit

De kwantumtheorie is het raamwerk voor de gehele moderne natuurkunde en uiterst succesvol in deze rol. Dat succes is echter raadselachtig omdat de kwantumtheorie op gespannen voet staat met het idee van objectieve werkelijkheid. Friederichs onderzoek tracht een visie van Einstein te vervullen: het ontwikkelen van een interpretatie van de kwantumtheorie als een onproblematische probabilistische theorie van een enkele werkelijkheid. Een dergelijke interpretatie zal waarschijnlijk een of andere exotische vorm van causaliteit met zich meebrengen, hetzij onbemiddelde actie of afstand, hetzij misschien zelfs causale invloeden achterwaarts in de tijd.

Zoltán Lippényi, PhD - Vrouwen aan de top: heeft quotumbeleid impact buiten het bestuur?

Europese landen hanteren steeds vaker bestuursquota om te zorgen voor een meer gelijke vertegenwoordiging van vrouwen in leiderschap. Het is niet bekend op welke manier de quota's van invloed zijn op de ongelijkheden tussen mannen en vrouwen wat betreft carrière en salaris buiten de leiderschapsposities van grote bedrijven. Het onderzoeksproject van Lippényi maakt een nieuwe data-infrastructuur met gekoppelde data over werkgevers en werknemers om in kaart te brengen hoe de impact van quota doorsijpelt naar de lagere organisatielagen en verspreidt binnen het bedrijfsleven.

dr. Maria Mazzoli - Woordvorming in polysynthetische talen

In polysynthetische talen kunnen woorden gevormd worden die hetzelfde uitdrukken als hele zinnen in talen als het Nederlands en Engels. Er is weinig bekend over hoe nieuwe complexe woorden worden gevormd op basis van bestaande woordvormingspatronen in deze talen. In dit project staan drie polysynthetische talen centraal en bekijken we in hoeverre de productiviteit van bepaalde patronen verband houdt met de mate van activering in taalverwerking. De meeste polysynthetische talen zijn momenteel bedreigd. Kennis over woordvorming in polysynthetische talen is cruciaal bij het ontwikkelen van pedagogische hulpmiddelen die het leren van deze talen bevorderen, waarvoor we samenwerken met lokale gemeenschappen.

Prof. dr. Sofia Ranchordás - Bestuurlijke kwetsbaarheid in het digitale tijdperk

De digitale overheid veronderstelt (vaak onterecht) dat burgers Internettoegang en gemiddelde (digitale) geletterdheid hebben om hun rechten uit te kunnen oefenen. Aan de hand van empirisch onderzoek conceptualiseert dit project het begrip van ‘bestuurlijke kwetsbaarheid’ als een nieuwe vorm van ongelijke behandeling en onderzoekt hoe dit probleem opgelost kan worden.

dr. Ward Romeijnders - Veelbelovende algoritmes voor het ondersteunen van beslissingen onder onzekerheid

Een grote onzekerheid voor beslissingsnemers is dat onbekend is wat de toekomst brengt. Met wiskundige technieken is echter op basis van trends, kansverdelingen en scenario’s een optimale beslissing te berekenen waarmee kosten en risico’s beperkt worden. Dit kan een aanzienlijke hulp zijn bij beslissingen waar grote belangen op het spel staan, maar het is met de huidige stand van de wetenschap niet te realiseren. Onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen proberen nu op basis van een slim idee veelbelovende algoritmen te ontwikkelen. Deze worden vervolgens toegepast op het ontwerpen van een waterstofketen in Noord-Nederland en op aansprakelijkheidsbeheer voor pensioenfondsen.

Prof. dr. Marie-José van Tol (UMCG) - Neem het persoonlijk: Een cognitieve neurowetenschappelijke benadering om grip te krijgen op depressie

Na herstel van een depressie is het voor veel mensen moeilijk om weer op hun oude niveau terug te keren. Ze houden vaak moeite met concentreren en dingen voor elkaar te krijgen. Dit maakt hen kwetsbaarder om terug te vallen. In dit project wordt onderzocht hoe de hersenen beter in een concentratie-modus kunnen komen en hoe belangrijke persoonlijke doelen daarbij helpen. Dit kan helpen beter te herstellen en terugval te voorkomen.

dr. Sandy Schmidt - Enzymen nieuwe trucjes leren

De farmaceutische en chemische industrie zijn zeer vervuilende industrieën. Het gebruik van natuurlijke katalysatoren (enzymen) kan een grote rol spelen bij het oplossen van dit probleem. Verschillende gebruikelijke chemische reacties kunnen met bestaande enzymen nog niet worden uitgevoerd. Dit project heeft tot doel dit repertoire van enzymen uit te breiden en hen nieuwe trucs te leren om farmaceutische producten, fijnchemicaliën en cosmetica uit ons dagelijks leven op een duurzame manier te kunnen vervaardigen.