Nulmeting Nationaal Programma Groningen is huzarenstukje toegepaste wetenschap

De nulmeting in opdracht van het Nationaal Programma Groningen die onlangs verscheen liegt er niet om. Er ligt een flinke opgave om het imago en de brede welvaart te verbeteren. Maar hoe meet je imago en brede welvaart precies? Onderzoekers van de RUG boden uitkomst.

Het Nationaal Programma Groningen

Het Nationaal Programma Groningen (NPG) is een compensatiepakket voor het aardbevingsgebied ter waarde van 1,15 miljard euro. Uit dit fonds worden verschillende gemeentelijke en provinciale projecten gefinancierd om het wonen, werken en leven in Groningen aantrekkelijker te maken. In het NPG gaan grote bedragen om, de looptijd is met 10 jaar lang en de vraagstukken rond brede welvaart en imago zijn ‘wicked problems’. Daarom is afgesproken dat het programma vanaf de start wordt begeleid door onafhankelijke monitoring en evaluatie, met een aanpak die ertoe moet leiden dat door voortdurende bijsturing de effectiviteit van het Nationaal Programma Groningen maximaal is.

Onderzoek

De meting van Brede Welvaart en Imago is ontworpen door Aletta Advies, en vormden onderdeel van een bredere nulmeting waarin een groot aantal indicatoren in beeld werd gebracht . Het bijzondere aan de meting van Brede Welvaart is dat 39 indicatoren van het CBS zijn verwerkt in één maatstaf, die bovendien een ‘Gronings accent’ heeft doordat de verschillende indicatoren zijn gewogen voor het belang dat Groningers aan die aspecten hechten. De wegingsfactoren werden gebaseerd op een onderzoek bij 4000 inwoners van de provincie. Door met CBS-indicatoren te werken konden onderzoekers Raun van Ooijen (UMCG/RuG) en Jeroen van der Vaart (RuG) een vergelijking maken met ‘referentiegemeenten’. Voor elke gemeente in het aardbevingsgebied stelden zij een groep van maximaal 10 gemeenten samen die vergelijkbaar zijn naar bevolkingsomvang, sociaal-economische samenstelling en verstedelijking. Frappant aan de uitkomsten is dat ‘Ommelanden’ zwak presteren op Brede Welvaart. De stad Groningen doet het in vergelijking met haar referentiegroep een stuk beter.

Onderzoeker Raun van Ooijen: “Brede welvaart in de provincie Groningen is lager dan het landelijk gemiddelde. Dit wordt grotendeels verklaard door achterblijvende werkgelegenheidsontwikkeling. De gemeente Groningen heeft een hogere welvaart dan vergelijkbare gemeenten, onder meer door de goede gezondheid; overige Groninger gemeenten hebben juist een relatief lage welvaart, vooral vanwege de gezondheid.”

Ook de imagometing werd met hulp van Aletta Advies opgezet. Hierbij werd de expertise ingeroepen van dr Sierdjan Koster en Martin Boisen MSc, beiden werkzaam bij de faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen en dr Karel Jan Alsem, lector Marketing/Marktgericht ondernemen van de Hanzehogeschool Groningen. Er werd bij burgers en bij bedrijven onderzoek gedaan. Opvallende uitkomst in het onderzoek bij burgers was het ‘Calimero-effect’: Groningers denken dat niet-Groningers negatief zijn over ‘Groningen’, maar in werkelijkheid kijken de niet-Groningers best positief tegen Groningen aan. Qua beeldvorming bij het bedrijfsleven valt er nog een hoop te verbeteren: het vestigingsklimaat in Groningen wordt door ondernemers maar weinig geassocieerd met ‘innovatief’ en ‘internationaal’.

Over Aletta Advies

In de monitoring van het Nationaal Programma Groningen heeft Aletta Advies de opdracht om de ‘impact’ van het Nationaal Programma Groningen in beeld te brengen. We ontwikkelden een indicator voor ‘Brede Welvaart’ en hebben een opzet voor een structurele meting van het imago van Groningen gemaakt. Hiervoor schakelen we experts in via het netwerk van RUG, UMCG en Hanzehogeschool. Daarnaast begeleidt Aletta Advies het proces van ’lerende evaluatie’ en zijn we als lid van het consortium-team bij alle andere activiteiten rond de monitoring van het Nationaal Programma betrokken.

Aletta Advies is de toegepaste tak van de Aletta Jacobs School of Public Health, en in het leven geroepen om vragen uit de praktijk van de ‘public health’ te beantwoorden met wetenschappelijke expertise. Aletta Advies is een zelfstandig samenwerkingsverband tussen de Aletta Jacobs School of Public Health en Stichting Triade van het UMCG en ondergebracht bij Triade.

Meer informatie: Peter van Linschoten, c.p.van.linschoten@rug.nl