COVID-positieve patiënten moeten operatie uitstellen om overlijdensrisico te verkleinen

Een zeer omvangrijke internationale studie wijst uit dat operaties van patiënten die positief hebben getest op Covid-19, indien mogelijk zeven weken moeten worden uitgesteld. Het blijkt dat zij een meer dan tweeënhalf keer zo groot risico hebben om te overlijden na hun operaties, als deze plaatsvindt in de eerste zes weken nadat zij positief getest hebben. Wereldwijd deden meer dan 140.000 patiënten in bijna 1700 ziekenhuizen mee aan deze studie. In Nederland deden 17 ziekenhuizen mee. Schelto Kruijff en Jean Paul de Vries, respectievelijk oncologisch chirurg en vaatchirurg/afdelingshoofd chirurgie in het UMCG, coördineerden het Nederlandse deel van deze studie. De resultaten zijn gepubliceerd in het vakblad Anaesthesia.

Al eerder was bekend dat infectie met het coronavirus het overlijdensrisico bij operaties vergroot. Internationale richtlijnen bevelen daarom aan, dat chirurgische operaties als dat mogelijk is moeten worden uitgesteld voor patiënten die positief testen op COVID-19. Er was tot nu toe nog niet veel bekend over hoe lang dat uitstel zou moeten zijn.

Wereldwijd onderzoek

In dit wereldwijde onderzoek zijn gegevens opgenomen van alle patiënten die in oktober 2020 een chirurgische ingreep ondergingen. Patiënten die na hun operatie besmet raakten met SARS-CoV-2, werden uitgesloten van het onderzoek. In het onderzoek werd gekeken naar het aantal patiënten dat 30 dagen na de operatie was overleden. Deze cijfers werden gecorrigeerd voor patiënt-, ziekte- en operatievariabelen en voor de verschillende tijdsperioden tussen de positieve test en de operatie.

Overlijdenspercentage

Ruim 137.500 van de onderzochte chirurgische patiënten had geen Covid-infectie; van deze groep bleek 1,5% dertig dagen na de operatie te zijn overleden. Dit percentage lag hoger bij patiënten met Covid-infectie die werden geopereerd na 0-2 weken (4,0%), 3-4 weken (4,0%) en 5-6 weken (3,6%). Patiënten met Covid die na 7-8 weken werden geopereerd, hadden hetzelfde overlijdens percentage (1,5%) als patiënten zonder Covid-infectie. Deze uitkomst gold voor alle leeftijdsgroepen, ongeacht de toestand van de patiënt en ongeacht de urgentie en aard van de chirurgische operatie.

Afweging per patiënt

Volgens Schelto Kruijff is het dus zeer aan te raden om, indien mogelijk, een operatie minstens zeven weken uit te stellen na een positieve SARS-CoV-2-test. Tegelijk pleit hij voor een individuele afweging bij iedere patiënt. “Beslissingen met betrekking tot het uitstellen van een operatie moeten voor elke patiënt apart worden gemaakt. De voordelen van een uitstel van minimaal zeven weken moeten worden afgewogen tegen de mogelijke risico’s van uitstel. Voor sommige urgente operaties, bijvoorbeeld voor gevorderde tumoren, kunnen chirurgen en patiënten besluiten dat de risico's van uitstel niet gerechtvaardigd zijn."

Ruim 140.000 deelnemende patiënten

Deze internationale studie is uitgevoerd onder leiding van onderzoekers van de Universiteit van Birmingham. Er werkten meer dan 15.000 chirurgen uit 1672 ziekenhuizen in 116 landen samen. Zij onderzochten de gegevens van in totaal ruim 140.000 patiënten. Het is een van 's werelds grootste en meest uitgebreide onderzoeken op gebied van chirurgie ooit.