Morele oordelen over mensen met overgewicht funest voor hun motivatie gezonder te leven

Mensen met overgewicht en obesitas hebben te maken met allerlei negatieve vooroordelen. Ze zouden bijvoorbeeld slordig, lui en minder bekwaam zijn of beschikken over weinig zelfdiscipline. Die stigma’s zijn te verdelen in twee typen oordelen: te zware mensen zijn incompetent of immoreel. Vooral morele veroordelingen van mensen met overgewicht en obesitas blijken enorm schadelijk voor hun motivatie om gezonder te eten en meer te bewegen.

Dat concluderen Susanne Täuber van de Rijksuniversiteit Groningen en haar collega’s Nicolay Gausel (University of Agder, Noorwegen) en Stuart Flint (Leeds Beckett University, Verenigd Koninkrijk). De onderzoekers publiceren hun bevindingen in het wetenschappelijke tijdschrift Frontiers in Psychology.

Täuber en haar collega’s tonen aan dat morele oordelen de motivatie van te zware mensen op twee manieren negatief beïnvloeden. In de eerste plaats neemt hun intrinsieke overtuiging om te werken aan een gezondere leefstijl sterk af. Daarnaast stijgt hun ‘amotivatie’, de mate waarin zij geen relatie zien tussen hun eigen gedrag en het te bereiken doel. Dat uit zich bijvoorbeeld in opmerkingen als ‘Ik zie niet in waarom ik meer zou moeten bewegen’ of ‘Ik heb echt het gevoel dat ik mijn tijd verdoe wanneer ik probeer mijn eetgedrag te verbeteren’.

Ingrijpende consequenties

Täuber: ‘Stigmatiseren is natuurlijk sowieso niet goed, maar uit ons onderzoek blijkt dat juist morele oordelen ingrijpende consequenties hebben voor mensen met overgewicht. Morele oordelen maken hen onzeker over wat anderen van hen vinden. In reactie daarop proberen zij hun omgeving gerust te stellen. Bijvoorbeeld door heel opvallend brochures over gezond gedrag te bestellen. Dat gedrag is geschikt om de buitenwereld te sussen, maar niet om op lange termijn af te vallen.’

Neutrale bewoordingen effectiever

Tot afgrijzen van Täuber zijn hedendaagse gezondheidscampagnes meer en meer gebaseerd op morele veroordeling van mensen met overgewicht. ‘Degenen voor wie de boodschap juist bedoeld is, worden totaal niet beter van die stigma’s. Wij hebben dat nu onderzocht voor te zware mensen, maar dat geldt ook voor rokers of in het algemeen voor medemensen met een ongezonde leefstijl. We moeten er alles aan doen om moraliseren te voorkomen. Het is veel effectiever om positief gezondheidsgedrag te ondersteunen in neutrale bewoordingen.’

Meer informatie

• Lees het volledige artikel Weight Bias Internalization: The Maladaptive Effects of Moral Condemnation on Intrinsic Motivation

________________________________________________
> Meer nieuws van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde
> FEB-experts in de media