Playground: Binnen in Ben Feringa's Nobel Lab

Nobelprijs

De eerste opdracht werd gegeven aan de Nederlandse documentair fotograaf Jos Jansen. Hij werd uitgenodigd om de essentie vast te leggen van het onderzoekswerk van prof. dr. Ben Feringa, aan wie in oktober 2016 de Nobelprijs voor de Scheikunde is toegekend voor zijn grensverleggende onderzoek naar moleculaire motors en nanotechnolgie. Feringa en zijn team wisten ondermeer moleculen te ontwerpen met een 'motor' in elke hoek, vergelijkbaar met een vierwiel aangedreven auto, op nanoschaal. Hij ontving de Nobelprijs samen met Jean-Pierre Sauvage en Sir James Fraser Stoddart.

Fotograaf Jansen volgde Feringa's team twee dagen per week gedurende een aantal maanden. Hij noemt het proces "Tegenstrijdig, omdat Ben Feringa erg modern, eigentijds en vooruitstrevend is, maar tegelijkertijd niet erg ‘paperless’.” De grootste eyeopener voor Jansen was 'het moment dat ik ontdekte dat de moleculaire constructies, ontworpen door de wetenschappers, begonnen te bewegen toen er een specifieke kleur licht op viel! Juist voor een fotograaf was dat een geschenk.'

Playground

'Playground', de titel van het project van Jansen, verwijst naar een quote van Ben Feringa. Die vindt dat de universiteit een speeltuin moet zijn voor wetenschappers, waar ze hun eigen nieuwsgierigheid kunnen volgen zonder enige belemmering. Dit soort fundamenteel onderzoek vergt veel tijd, maar leidt uiteindelijk tot ingrijpende veranderingen.

Jansen's foto's werden getoond tijdens de internationale Noorderlicht Fotomanifestatie 'NUCLEUS - de verbeelding van wetenschap’ (2017). Ze laten op een abstracte manier zien hoe wetenschappelijk onderzoek vaak gekarakteriseerd wordt door mislukking en frustratie. Uiteindelijk kan een experiment echter wel een succesvolle uitkomst hebben. Of zoals één van de onderzoekers zei: 'Dan explodeert je hoofd als een supernova'.

Een set anzichtkaarten van deze foto's is verkrijbaar bij de University Shop.

3 Nobelprijswinnaars

In november 2017 organiseerde de Rijksuniversiteit Groningen de Molecular Machines Nobel Prize Conference op verschillende locaties in Groningen. Een internationaal congres ter ere van winnaars van de Nobelprijs voor Scheikunde in 2016: professor dr. Ben L. Feringa, professor Jean-Pierre Sauvage en professor Sir James Fraser Stoddart ontvingen deze voor de ontwikkeling van moleculaire machines. Het is voor het eerst dat de drie laureaten samen optreden in Nederland. De drie Nobelprijswinnaars werden ontvangen door het College van Bestuur van de RUG op 21 november. Ze bezochten de congresdeelnemers de expositie ‘NUCLEUS-de verbeelding van wetenschap’ in de Der Aa-Kerk, onderdeel van de 24e editie van de Noorderlicht Int. Fotomanifestatie. De 3 laureaten nemen uiteraard een kijkje bij ‘Playground’; resultaat van de samenwerking tussen fotograaf Jos Jansen en prof. dr. Ben Feringa.

Publicatie in Wired

Publicatie in Wired In het Amerikaans/Britse tijdschrift over technologie Wired verscheen een publicatie over de fotoserie Playground. Hierin staat het proces beschreven over de samenwerking tussen prof. Dr. Ben Feringa en fotograaf Jos Jansen. De publicatie is beschikbaar op de Engelstalige Wired website en op de Japanse Wired website.

Noorderlicht

Noorderlicht onderscheidt zich al 27 jaar met het tonen van betrokken, verhalende fotografie en zet de festivaleditie van 2017 in teken van de wetenschap. Kunstenaars stellen zichzelf vaak dezelfde vragen als wetenschappers en hebben veel van dezelfde uitgangspunten: originaliteit, creativiteit en een open geest. In NUCLEUS gaan beide disciplines de dialoog aan met elkaar. In het festival was de wetenschap zowel onderwerp als inspiratie. De menselijke drang om de wereld te begrijpen en te beheersen, heeft al geleid tot een onvoorstelbare hoeveelheid kennis, die is doorgedrongen in ieders leven. Dit proces, dat nu al de ‘vierde industriële revolutie’ wordt genoemd, zal de komende jaren alleen maar versterken.