Promotie mw. Z. Nagy: Molecular line tracers of high-mass star forming regions
| Wanneer: | ma 23-09-2013 om 14:30 |
Promotie: mw. Z. Nagy, 14.30 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Proefschrift: Molecular line tracers of high-mass star forming regions
Promotor(s): prof.dr. F.F.S. van der Tak
Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen
Moleculaire lijnsporen van hoge-massa stervormingsgebieden
Hoge-massa sterren beïnvloeden hun omgeving op diverse manieren, bijvoorbeeld via ver-ultraviolette straling of via schokken en sterrenwinden. Het doordringen van UV-straling in moleculaire wolken creëert zogenaamde foton-gedomineerde gebieden (PDRs) met diverse chemische lagen, waarin het gas overgaat van geïoniseerde in moleculaire vorm. De chemische gelaagdheid van PDRs is waarneembaar in moleculaire lijnen op sub-mm en ver-infrarode golflengten.
In haar proefschrift presenteert Zsofia Nagy de resultaten van twee moleculaire lijnsurveys. De ene is de Spectral Legacy Survey (SLS) van de James Clerk Maxwell Telescope waarmee het heldere, massieve ver weg gelegen stervormingsgebied W49A in beeld is gebracht. De SLS maakt beelden van 2x2 boogminuten rond W49A in het frequentiegebied van 330 tot 373 GHz. De gedetecteerde moleculaire lijnen tonen een complexe chemie en de grote rol van UV-bestraling en schokken in de verhitting en de chemie van dit gebied.
De andere lijnsurvey die gepresenteerd wordt in het proefschrift is een deel van het HEXOS-programma (Herschel observations of EXtra-Ordinary Sources) met de ruimtetelescoop Herschel, in de richting van de nabije prototypische Orion Bar PDR en de dichte moleculaire condensatie Orion S. Reactieve ionen zoals CH+, SH+ en CO+, gezien als deel van deze survey, vormen sporen van het warme (500-1000 K) oppervlak van PDRs. Spectroscopische data van de HIFI- en PACS-instrumenten van Herschel helpen om de chemie en de excitatie van reactieve ionen in deze gebieden te bepalen.
Zsofia Nagy (Hongarije, 1986) studeerde sterrenkunde in Budapest. Het onderzoek werd uitgevoerd bij het Kapteyn Instituut voor Sterrenkunde van de RUG en gefinancierd door SRON. Nagy gaat door als postdoc aan de universiteit van Keulen.