Promotie mw. R. van Veelen: Integrating I and we. Cognitive routes to social identification

Promotie: mw. R. van Veelen, 12.45 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Integrating I and we. Cognitive routes to social identification

Promotor(s): prof.dr. S. Otten

Faculteit: Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Hoe vormen mensen een band met een groep?

Identificatie met groepen biedt mensen veiligheid, zelfdefinitie en zelfvertrouwen. In de hedendaagse diverse en complexe samenleving is sociale identificatie het middel om mensen aan elkaar te verbinden. Ondanks het onmiskenbare belang, is opvallend weinig bekend over hoe we ons identificeren met groepen. Vanuit een cognitief perspectief weten we dat voor sociale identificatie overlap tussen de mentale representatie van het zelf en de groep nodig is. Echter, hoe ontstaat deze zelf-groep overlap? En varieert dit tussen verschillende sociale contexten? Het doel in deze dissertatie is om te ontrafelen wat de cognitieve mechanismen zijn die ten grondslag liggen aan identificatie in verschillende sociale contexten.

Vanuit een multi-methodologische aanpak vormen de studies in dit proefschrift de empirische basis voor de Cognitive Dual-Pathway Model to Social Identification. Het model demonstreert dat zowel assimilatie aan groeps-stereotypen (self-stereotyping) als de projectie van persoonlijke zelf-attributies op een groep (self-anchoring) ten grondslag liggen aan sociale identificatie. Deze bevinding duidt aan dat sociale identificatie niet noodzakelijk gebaseerd is op waargenomen gelijkheid en prototypicaliteit, maar ook op individualiteit. Verdere toepassing van het model demonstreert dat het proces van succesvolle identificatie verschilt per situatie: Ben je een nieuwkomer, of is een groep onduidelijk gedefinieerd? Dan voorspelt self-anchoring sociale identificatie. Ben je een gevestigd groepslid, of zijn groepsnormen duidelijk gedefinieerd? Dan is self-stereotyping de drijvende kracht. In diverse groepen identificeren minderheden zich sterker middels self-anchoring dan self-stereotyping. Van Veelen concludeert dat inzicht in het proces van sociale identificatie tot stand komt door een integratieve focus op sociale en persoonlijke aspecten van het zelf.

Ruth van Veelen volgde de research master human behaviour in social contexts aan de RUG en deed haar promotieonderzoek bij de onderzoeksschool van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen. Ze werkt nu als universitair hoofddocent bij de Universiteit Twente.