Promotie mw. K. Reiss: Marine trophic cascades. Synergistic effects of fishing and eutrophication

Promotie: mw. K. Reiss, 11.00 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Marine trophic cascades. Synergistic effects of fishing and eutrophication

Promotor(s): prof.dr. J.L. Olsen

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Effecten van visserij en eutrofiëring op mariene ecosystemen

Tegenwoordig worden de zeeën en oceanen geëxploiteerd en vervuild met grotendeels onbekende gevolgen. Vooral twee invloeden door de mens, visserij en eutrofiëring (vermesting), hebben grote ecologische effecten via het voedselweb. Katrin Reiss onderzocht de onderlinge relatie tussen verwijdering van toppredatoren enerzijds en de nutriëntenverrijking anderzijds op een bodemvoedselweb langs de kust.

Mensen maken op verschillende manieren gebruik van de eigenschappen en diensten van ecosystemen. Dus is het nodig dat de menselijke invloed op mariene ecosystemen begrepen wordt om daarmee hun eigenschappen en diensten, zoals nutriëntenrecycling, voedselproductie en recreatie, te kunnen behouden.

Terwijl visserij over het algemeen de grote roofvissen uit de top van het voedselweb verwijdert (top down invloed), zal een hoge nutriëntenbelasting (door aanvoer onder andere via rivieren) de primaire productie aanjagen en daarmee het voedselweb van onderaf (bottum up) beïnvloeden.

Reiss toont aan dat verwijdering van toppredatoren een ‘trofische cascade’ induceert, die uiteindelijk leidt tot een toename in algengroei. Ze laat echter ook zien dat omnivoren dit cascade-effect mogelijkerwijs kunnen bufferen. Wanneer verschillende predatoren in een gemeenschap werden samengevoegd, dan was het gezamenlijke effect op het voedselweb afhankelijk van hun identiteit en dichtheid en de daaruit voortvloeiende interactie. Verder toonden haar experimenten aan dat de mate van productiviteit van het ecosysteem een cruciale rol speelt bij de proliferatie van de effecten in het voedselweb.

Het blijkt dus dat de antropogenetische impact op een enkele component van een ecosysteem (zoals door bevissing of nutriëntverontreiniging) gecompliceerde gevolgen kan hebben voor het hele systeem. Vooral aan de samenstelling van de herbivore component wordt een sleutelpositie in de proliferatie-effecten op het voedselweb toegedacht.

Katrin Reiss studeerde biologie aan de Humboldt Universität in Berlijn. Haar promotieonderzoek dded zij aan de RUG bij de afdeling Marine Benthic Ecology and Evolution, Centre of Ecological & Evolutionary Studies (CEES). Het werd gefinancierd met een beurs van het Ubbo Emmius Fonds van de RUG. Hierna hoopt zij een postdoc-project te kunnen doen bij de University of Nordland in Noorwegen