Promotie mw. C.M. Coppens: Development of aggression and impulsivity: modulation by adolescent social stress?

Promotie: mw. C.M. Coppens, 14.30 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Development of aggression and impulsivity: modulation by adolescent social stress?

Promotor(s): prof.dr. J.M. Koolhaas

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Sociale stress kan de ene adolescent beschadigen en de ander juist weerbaarder maken

Negatieve ervaringen in de vroege jeugd zijn van invloed op de ontwikkeling van psychopathologie later in het leven. Het onderzoek richtte zich daarbij tot nu toe vooral op de ontwikkeling van depressie en angststoornissen. Caroline Coppens onderzocht de invloed van sociale stress in de jeugd op antisociale persoonlijkheidsstoornissen en excessief agressief gedrag bij de rat.

Attentieproblemen en impulsiviteit zijn persoonlijkheidseigenschappen die bijdragen aan de overgang van agressie in geweld. Deze eigenschappen zijn gerelateerd aan een slecht functionerende prefrontale cortex. De prefrontale cortex ondergaat tijdens de adolescentie grote veranderingen. Verstoring van deze ontwikkeling door blootstelling aan sociale stress zou een sleutelrol kunnen spelen in de ontwikkeling van gewelddadig gedrag.

Het doel van Coppens onderzoek was om bij de rat de interactie tussen persoonlijkheid en sociale omgeving tijdens de adolescentie op het volwassen sociale gedrag te bestuderen. Haar studies tonen aan dat sociaal verlies bij een adolescent leidt tot neurobiologische veranderingen in de prefrontale cortex en tot een verstoring van de ontwikkeling van agressief en impulsief gedrag. Impulsiviteit blijkt tevens een belangrijke factor te zijn bij het ontstaan van geweld.

De studies van Coppens ondersteunen de hypothese dat sociale stress in de adolescentie fase sommige individuen vatbaarder maakt voor het ontwikkelen van psychopathologie. Daarnaast blijkt echter dat andere individuen het juist beter doen onder stressvolle condities na een eerdere ervaring met sociale stress. Het is daarom van belang om niet alleen naar psychopathologie als gevolg van stress te kijken, maar ook naar de vraag welke individuen juist weerbaarder worden en onder welke omstandigheden dit het geval is.

Caroline Coppens studeerde medische biologie aan de RUG, waar ze haar promotieonderzoek uitvoerde bij de afdeling Gedragsfysiologie, onderzoeksschool BCN. Het maakt deel uit van het Eurostress programma van ESF en werd gefinancierd door NWO/Eurostress.