Promotie mw. A.A. Wasiel: Macrophage migration inhibitory factor. Cell surface receptor, enzymatic activities and evolutionary history of a multifunctional cytokine

Promotie: mw. A.A. Wasiel, 14.30 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Macrophage migration inhibitory factor. Cell surface receptor, enzymatic activities and evolutionary history of a multifunctional cytokine

Promotor(s): prof.dr. G.J. Poelarends, prof.dr. W.J. Quax

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Evolutionair verband tussen macrofaag migratie inhibitie factor en bacteriële enzymen in de tautomerase superfamilie

Macrofaag migratie inhibitie factor (MIF) is een dierlijk cytokine dat betrokken is bij zowel de aangeboren als de verworven immuunrespons. Tijdens haar onderzoek heeft Anna Wasiel zich gericht op het evolutionaire verband tussen MIF en bacteriële enzymen in de tautomerase superfamilie.

Dertig jaar na de ontdekking van MIF in1966 werd gevonden dat het ook enzymatische tautomeraseactiviteit bezit, met fenylpyruvaat, (para)-hydroxyfenylpyruvaat en D-dopachroom als substraten. Deze verrassende katalytische functie tezamen met de driedimensionale structuur, verbindt dit cytokine met de tautomerase superfamilie, die vooral bacteriële tautomerases omvat.

Wasiel heeft in bacteriële stammen naar op MIF lijkende eiwitten gezocht, en heeft ontdekt dat het promiscue gedrag van de meeste tautomerases ook aan MIF toe te schrijven is. Een zo’n MIF-homoloog vond ze in de cyanobacterie Prochlorococcus marinus; dit MIF-homoloog bezit tautomeraseactiviteit en heeft zowel structurele als mechanistische overeenkomsten met dierlijk MIF. Ook ontdekte ze een subgroep van cyanobacteriële eiwitten die binnen de MIF familie valt, wat de wijdverbreidheid van MIF homologen onderstreept.

Tevens heeft Wasiel onderzocht of MIF ook andere enzymatische activiteiten bezit die voorkomen binnen de tautomerase superfamilie. Ze achterhaalde dat MIF een promiscue dehalogenase activiteit heeft met trans-3-chlooracrylzuur als substraat. De opstapelende overeenkomsten tussen dierlijk MIF en bacteriële enzymen van de tautomerase superfamilie vormen steeds overtuigender bewijs van een gezamenlijke afstamming uit één voorouderlijk enzym.

Tenslotte heeft Wasiel een bijdrage geleverd aan het isoleren van voldoende CD74, de humane MIF-receptor, om zijn interactie met MIF of bacteriële MIF-homologen te onderzoeken via SPR of Röntgenkristallografie.

Anna Wasiel (Polen, 1983) studeerde biotechnologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Haar promotieonderzoek deed zij aan de Rijksuniversiteit Groningen bij de afdeling Pharmaceutical Biology van het Groningen Research Institute of Pharmacy. Het werd gefinancierd met een Vidi-beurs van NWO. Inmiddels is zij teruggekeerd naar Nijmegen, waar zij een aanstelling heeft als onderzoeker.